61
365.
Toʻsiq bilan teng ikki qismga boʻlingan idish silliq gorizontal stolda turibdi.
Idishning bir qismida kislorod, ikkinchi qismida esa azot bor. Azotning
bosimi kislorodning bosimidan ikki marta katta. Agar toʻsiq oʻtkazuvchan
boʻlib qolsa, idish qanchaga siljiydi? Idishning uzunligi
20
l
cm
.
BUGʻ, SUYUQLIK VA QATTIQ JISM
Toʻyingan va toʻyinmagan bugʻlar. Havoning namligi
366.
t
1
=30°C
temperaturada havoning
nisbiy namligi
φ
1
=80 %
.
Agar havo
oʻzgarmas hajmda
t
2
=50°C
gacha qizdirilsa, havoning
φ
2
nisbiy namligi
qanday boʻladi?
367.
Bino ichiga temperaturasi
t
1
=18°C
, nisbiy namligi
φ
1
=50 %
boʻlgan
V=10000 m
3
hajmli havo berilishi kerak. Tashqarida havo
t
2
=10°C
temperatura va
φ
2
=60 %
nisbiy namlikka ega. Bunda tashqaridagi havoni
quritish kerakmi, yoki namlantirish? Buning uchun qancha suvni bugʻlatish
yoki kondensatsiyalash kerak?
368.
V=100 l
hajmli berk idishda
t=30°C
temperaturada nisbiy namligi
φ
1
=30 %
boʻlgan havo bor. Agar idish ichida
m=1,0 g
suv bugʻlatilsa,
φ
2
nisbiy namlik
qanday boʻladi? Temperatura oʻzgarmas.
369.
Hajmi
V=1,1 l
boʻlgan germetik berk idishda 100°C temperaturada qaynab
turgan
m=100 g
suv va uning bugʻi bor. Idishda havo yoʻq. Bugʻning
massasini aniqlang. Suv zichligining temperaturaga bogʻliqligi hisobga
olinmasin.
370.
Porshenli nasos yordamida normal atmosfera bosimida oʻzgarmas
temperaturada qaynab turgan suvni qanday balandlikka koʻtarish mumkin?
371.
Uncha chuqur boʻlmagan ochiq idishda biri ikkinchisining ustida boʻlgan
oʻzaro aralashmaydigan ikki suyuqlik bor. Atmosfera bosimida pastki
suyuqlikning qaynash temperaturasi 77°C,
yuqoridagi suyuqlikniki esa
100°C. Idishdagi suyuqliklar birgalikda qanday temperaturada qaynay
boshlaydi? Berilganlar yordamida uni topish mumkinmi?
372.
Havoning temperaturasi
t
1
=20°C
, shudring nuqtasi
t
2
=10°C
. Havoning nisbiy
namligini aniqlang.
373.
Silindrda porshen ostida
t
1
=10°C
temperaturada nisbiy namligi
φ
1
=60 %
boʻlgan havo bor. Uning temperaturasini
t
2
=100°C
gacha oshirib, hajmi uch
marta kamaytirilsa,
φ
2
nisbiy namlik qanday boʻladi?
374.
Havo izotemik siqilib, hajmi toʻrt marta kamaytirildi. Havo hajmining qanday
qiymatida suv bugʻlari kondensatsiyalanib boshlaydi?
Qanday massali
shudring tushadi? Boshlangʻich hajm
V
0
=2,0 m
3
, temperatura
t=18°C
,
havoning siqilishgacha boʻlgan nisbiy namligi
φ
0
=50 %
.
62
375.
Toʻyingan suv bugʻining 100°C temperaturadagi zichligi qanday?
376.
Hajmi
V=10 l
boʻlgan idish
p
1
=100 kPa
bosimda va
t
1
=10°C
temperaturada
quruq havo bilan toʻldirildi. Agar idishga
m=10 g
massali suv solib,
t
2
=100°C
temperaturagacha qizdirilsa, nam havoning
p
2
bosimi qanday boʻladi?
377.
Oshxonada yuvilgan kiyimlar osib qoʻyilgan. Koʻchada sovuq kuzgi yomgʻir
maydalab yogʻyapti. Agar deraza darchasi ochib qoʻyilsa, kiyimlar tezroq
quriydimi?
378.
Ikki idish har xil sathda suvga toʻldirildi va kranli naylar bilan tutashtirildi
(rasmga qarang). Idishdagi havo soʻrib olingan. Agar pastgi kran ochilsa,
nima boʻladi? Yuqorigi kran ochilsachi?
379.
Issiqlik oʻtkazmaydigan silindrda
vaznsiz porshen ostida
t
1
=0°C
tempera-
turada
m=30 g
massali suv bor. Porshenning yuzasi
S=500 cm
2
, tashqi bosim
p=10
5
Pa
. Agar silindr ichida yotgan elektrodvigatel oʻzidan
Q=25 kJ
energiya chiqarsa, porshen qanday
h
balandlikka koʻtariladi?
380.
Ma’lumki, suvga tuz solinsa, uning qaynash temperaturasi ortadi. Bunda
qaynab turgan suyuqlik pufakchalaridagi bugʻning zichligi qanday oʻzgaradi?
381.
Bir uchi kavsharlangan gorizontal nay ichida atmosferadan
l=76 mm
uzun-
likdagi simob ustuni bilan ajratilgan
φ
0
=80 %
nisbiy namlikka ega havo bor.
Agar nayni ochiq uchini pastga qaragan holda vertikal qoʻyilsa, ichidagi
havoning
φ
nisbiy namligi qanday boʻladi? Bunda temperatura oʻzgarmas,
atmosfera bosimi
p
0
=760 mm.Hg
. Nay aylantirilganda
undan simob oqib
ketmaydi.
382.
Oldingi masalada, nay ochiq uchi yuqori qaragan holda vertikal joylash-
tirilganda, simob ustunining uzunligi qanday boʻlganda nay ichida shudring
tushadi?
383.
Bir uchi kavsharlangan
l=60 cm
uzunlikdagi nay vertikal holatda ochiq uchi
bilan simobga botirildi.
Qanday
h
chuqurlikkacha botirilganda shudring
tushadi? Nayda temperatura oʻzgarmas. Atmosfera bosimi
p
0
=76 cm.Hg
.,
havoning nisbiy namligi
φ=80 %
.
384.
Bugʻ qozoni
t
1
=100°C
temperaturada qisman suv hamda qisman havo va
toʻyingan bugʻ aralashmasi bilan toʻldirildi. Qozondagi boshlangʻich bosim
p
1
=3p
0
=300 kPa
.
Temperatura
t
2
=10°C
gacha pasaysa, qozondagi
p
2
bosim
qanday boʻladi?
385.
Hajmi
V=5,0 l
boʻlgan berk ballonda
p
1
=2,35·10
5
Pa
bosimda
m
1
=0,50 g
massali vodorod va
m
2
=8,0 g
massali kislorod aralashmasi bor. Gazlar oʻzaro
reaksiya kirishib, suv hosil boʻladi. Boshlangʻich temperaturagacha sovutil-
gandan keyin ballonda qanday
p
2
bosim qaror topadi?
386.
Biror miqdordagi havo siqilganda, uning hajmi toʻrt
marta kamaydi, bosimi
esa uch marta ortdi. Havo yana ikki marta siqilganda bosim boshlangʻich
63
bosimga nisbatan besh marta ortdi. Siqilganda temperatura oʻzgarmadi.
Dastlab havoning
φ
nisbiy namligi qanday boʻlgan?
Do'stlaringiz bilan baham: 
