73
O„quvchi shaxsi munosabatida kuzatilgan salbiy axloqiy sifatlar.
Quyida keltirilgan jadvalda o„quvchilarda uchraydigan ahloqiy illatlar
ko„pincha o„quvchi tarbiyaviy jarayonlariga e‟tiborsizlik oqibatida, uning jamosida
nosog„lom psixologik muhit ta‟sirida, shuningdek, uning yashash jarayonida uning
ko„z o„ngida yuzaga keladigan turli muammolar qiyinchiliklar, kamchiliklar va
boshqa sabablar asosida shakillanadi. Bu holatlar keyinchalik o„quvchilararo
umuman olganda shaxslararo munosabatlar jarayonida
unda yеtarli darajada
shakillanmagan
imkoniyatlar,
turlicha
muammolar,
ziddiyatlar
va
kelishmovchiliklarni yuzaga kelishga sabab bo„ladi. (3.1.2-jadval)
№
Salbiy sifatlar
Doimo Ba‟zan Javob berish
qiyin
Umuman yo„q
1.
Qo„pol
5
10
8
7
2.
Jizzakilik
8
7
8
7
3.
O„zgani
tushunmaslik
6
8
9
7
4.
Uquvsizlik
6
7
8
9
5.
Bilimsizlik
7
9
8
6
6.
Didsizlik
8
11
8
3
salbiy
tomoniga xolisona qarash.
6
Tanqidiy fikirlovchi
1
2
3
4
7
O‘zgalar fikriga beg‘arazlik
1
2
3
4
8
Vaziyatni to‘g‘ri chamalash
mukammalik
1
2
3
4
9
Fikir almashishda nutqiy
qobilyatlilik
1
2
3
4
10
Milliy g‘oya va milliy
mafkuraga sadoqatlilik
1
2
3
4
74
7.
Beparvolik
6
10
6
8
8.
Loqaydlik
5
10
8
7
9.
E‟tiborsizlik
8
8
8
6
10.
Besabrlilik
9
13
8
-
11.
Qizg„anchiklik
8
7
8
7
12.
Munofiqlik
2
5
8
13
13.
Uyatsizlik
4
9
8
9
14.
Yolg„onchi
4
8
9
9
Yuqoridagi jadval savollari bo„yicha ko„rsatkichlar quyidagi natijani
ko„rsatdi. Bundan kelib chiqib, hozirgi zamon bola
shaxsini baholash formasini
bo„yicha ham o„rgandik. Natijalari quyidagicha bo„ldi.
Shaxsning yo„nalganligi jadvali bo„yicha ko„rstakichlar quyidagicha bo„ldi:
Kuchsiz
O‘rtacha
Kuchli
O‘ta kuchli
7 nafar
9 nafar
10 nafar
4 nafar
2. O„quvchi shaxsning umumiy xususiyatlari.
Kuchsiz
O‘rtacha
Kuchli
O‘ta kuchli
8 nafar
12 nafar
5 nafar
5 nafar
3. O„quvchi shaxsning o„ziga xususiyatlari.
Kuchsiz
O‘rtacha
Kuchli
O‘ta kuchli
5 nafar
8 nafar
11 nafar
6 nafar
4.O„quvchi shaxsiga ijtimoiy ta‟sir etuvchanlik.
Kuchsiz
O‘rtacha
Kuchli
O‘ta kuchli
5 nafar
8 nafar
11 nafar
6 nafar
75
3.2. O„quvchiladagi konflikt vaziyatlarni bartaraf etish bo„yicha tavsiya
etiladigan texnologiyalar
“Konflikt va uni bartaraf etish usuli” bo„yicha sinfdan tashqari tarbiyaviy
soat darsni tashkil etish texnologiyasi.
Mashg„ulotning texnologik modeli
Mavzu
O„zaro kelshuv va muloqot madaniyati.
Mavzuning
rejasi
1.
Turli xildagi konflikt vaziyat bo„yicha multfilim namoish
etish.
2.
Mavzu bo„yicha savol-javob o„tkazish
3.
Ikki echki ertagi sahna ko„rnishi.
4.
Rasmlarni muhokama qilish.
Maqsad
O„quvchilarda tolerantlik qobiliyatini va xulq-atvorida samimiylik,
bag‟rikenglik kabi xislatlarni shakllantirish
va konflikt vaziyatni
to‟g‟ri yеchimini topishga o‟rgatish.
Vazifa
Ta‟lmiy
: O„quvchilarning har-xil muloqotga munosabatini
shakllantirish, “konflikt”, “kelishuvchanlik” haqida bilim va
tushuncha berish.
Tarbiyaviy
: O„quvchilar o„rtasidagi muloqotda katta va kichiklarga
izzat-hurmat, ehtirom va jamiyat ma‟qullangan
xulq- atvor
tushunchalarini shakllantirish.
Rivojlantiruvchi:
O„quvchilarning o„rganayotgan vaziyatga
qiziqishlarni
rivojlantirish,
o‟quvchilarda
tolerantlikni
moslashuvchanlikni, mashg„ulotlarda faolligini rivojlantirish.
O„quv
jarayonini
jihozlari
Vosita:
(jihozlar): Matnlar, rasmlar (ilovasi), A-3 format qog„oz,
Rangli flamastir, skoch va boshqalar.
Baholash va
nazorat
Nazorat
: Og„zaki nazorat, savol-javoblar, kuzatish, o„z-o„zini
nazorat qilish va baholash.
Baholash
: Rag„batlantirish, 5 balli tizim asosida
76
Kutiladigan natijalar
O„qituvchi
O„quvchi
Mavzuni qisqa vaqt ichida barcha
o„quvchilar tomonidan o„zlashtirilishiga
erishadi. O„quvchilar faolligini oshiradi.
O„quvchilarda ijtimoiy hayotga nisbatan
qiziqish uyg„otadi. O„z oldiga qo„ygan
maqsadlariga erishadi
Yangi bilimlarni egallaydi.
Yakka
holda va guruh bo„lib ishlashni
o„rganadi. Turli vaziyatlarga ijobiy
baho bera oladi. O„z-o„zini nazorat
qilishni
o„rganadi.
Muommola
madaniyatini o„rganadi.
Kelgusi rejalar (tahlil, o„zgarishlar)
Pedagogik konfliktlarni o„zlashtirish va
tadbiq etish,
takomillashtirish orqali
ziddiyatli vaziyalar yеchimini qidirishda
o„z ustida ishlashni va mavzuni hayotiy
voqealar
bilan
boyitish,
bog„lash.
Pedagogik mahoratni oshirish
Mustaqil ishlashni o„rganish. O„z
fikrini ravon bayon qila olish. O„zgalar
manaftini
hisobga
olish.
ularni
o„rganish. O„z fikri va guruh fikrini
tahlil
qilib bir yеchimga kelish
malakasini hosil qilish.
Do'stlaringiz bilan baham: