Tosh kent davlat a g r ar universiteti ozbekjlston r espublik asi fanlar akadem iyasi z o o L o g iy a in st it u t I

Qarshi kurash choralari. 
Baliqlar sangvinikolyoziga qarshi 
ishonchli davolash vositalari hozircha aniqlanmagan. G.I. Sapoj- 
nikov (1976) 1 kg omuxta yemga 50 mg atsemidofenni qo‘shib, 
donador omuxta yemdan foydalanishni tavsiya etgan.
149

---

Prazikvantel preparatini baliqlar sangvinikolyoziga qarshi sinab 
ko‘rish bo‘yicha o‘tkazilgan dastlabki tadqiqotlarimiz, preparatning 
bu trematodozga qarshi samarali ta’sir etishini ko‘rsatmoqda. 
Xususan, prazikvantel 1-2 mg/kg dozada 
Sanguinicola inermis
trematodasining jinsiy voyaga yetgan shakllariga qarshi sinab 
ko‘rilganda, ijobiy natijaga erishildi.
Bu trematodozda asosiy e ’tibor profilaktikaga qaratiladi: 
nosog‘Iom xo‘jaliklardan baliqlarni olib kelishga yo!l qo‘ymaslik; 
suv havzalarida sangvinikolalaming oraliq ко‘jay in lari - mollus- 
kalarga qarshi kurashishni tashkil etish. Hovuzlar baliqlar ovlan- 
gandan keyin quritiladi, qishda ular suvsiz saqlanadi. Baliq 
saqlovchi chuqurliklar, zovurlar va namlangan hududlar so‘ndirilgan 
ohak bilan (0.5 kg/m3 - 500 kg/ga) dezinfeksiya qilinishi lozim.
Diplostomozlar
Diplostomoz 
- baliqlarda keng tarqalgan invazion kasallik 
bo‘lib, qo‘zg‘atuvehisi Diplostomatidae oilasiga mansub trema- 
todalarning metatserkariylari hisoblanadi.
Diplostomum
avlodining 
D. spathaeeum
va 
D. helveticum
turlari 
o‘ta patogen hisoblanadi. Ular baliqlarning ko'zida, ya’ni ko‘z 
gavhari, ko‘z olmasining ost qismi, ko‘zning oq pardasida parazitiik 
qilib, ko‘z gavharining xiralashishiga va ko’rish ftmksiyasining 
buzilishiga olib keladi.
Tarqalishi va 
iqtisodiy 
zarari. 
Kasallik barcha suv havzalarida 
keng tarqalgan. Katta yoshdagi baliqlar yuqori darajada zararlan- 
ganda o ‘sish va rivojlanishdan orqada qoladi, yirtqichlarga yem 
bo'ladi. Baliq lichinkalari va chavoqlari 70-85 % gacha nobud 
bo‘ladi. Lichinkalarning nobud bo'iishi uchun 1-2 ta metatser- 
kariyalar, chavoqlarning nobud bo‘lishi uchun esa 3-5 ta metatser- 
kariyaiar yetarli bo‘ladi.