Texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent

g
  =  1/t
2 
chastotada,  ya’ni 
300 ÷ 10000 Gs diapazonda erishiladi. 
Yashin  razryadi  vaqtida  vujudga  keladigan  turli  uzunliklardagi 
radioto‘lqinlar  mos  diapazonlar  to‘lqinlariga  o‘xshash  tarqaladi  va 
qabulash qurilmalariga halaqitlar ko‘rinishida ta’sir qiladi. 
Atmosfera  halaqitlariga  o‘rta  to‘lqinlar  sohalarida  va  qisman 
qisqa to‘lqinlar sohalarida yotadigan diapazonlar eng ko‘p uchraydi.    
UQT  diapazonida  atomsfera  halaqitlarining  ta’siri  sanoat 
halaqitlari kabi sezilarli emas. 
Kosmik  halaqitlar.  Yerdan  tashqi  manbalar  hosil  qiladigan 
radionurlanishlar  kosmik  radionurlanishlar,  bu  nurlanishlar  hosil 
qiladigan halaqitlar esa kosmik halaqitlar deyiladi. 
Radionurlanishlarning  asosiy  manbai  unga  ko‘plab  diskret 
manbalarning  nurlanishlari  qo‘shiladigan  radionurlanish  fonini  hosil 
qiladigan  galaktika  hisoblanadi.  Quvvatli  radionurlanishlar  asosiy 

---

19 
 
manbalari  Quyosh,  Yupiter,  Saturn,  Venera,  Oy,  Yulduzlar 
hisoblanadi. 
Galaktikaning 
radionurlanishlari 
barcha 
yo‘nalishlarda 
kuzatiladi,  lekin    ayniqsa  uning  ekvotrial  tekisligida  galaktikaning 
markaziga yo‘nalishda intensiv hisoblanadi. 
 Galaktikadagi  halaqitlar  18 ÷ 30  MGs  diapazonda  eng  intensiv 
hisoblanadi.  Bu  halaqitlar  sathi  juda  doimiy,  lekin  yerning  aylanishi 
hisobiga  yer  sirtining  bu  nuqtasida  halaqitlar  sathining  sutkalik 
o‘zgarishi kuzatiladi. 
Quyosh  va  planetalarning  radionurlanishlari  galaktikaning 
radionurlanishlariga  qaraganda  ikkinchi  darajali  ahamiyatga  ega, 
chunki  u  faqat  antenna  nurlanish  manbaiga  yo‘naltirilganida  sezilarli 
halaqitlarni hosil qiladi. 
Quyoshning  nurlanishi  spektri  murakkab  va  o‘zgaruvchan. 
Nurlanish  intensivligi  Quyoshdagi  portlashlar  va  qo‘zg‘alishlar 
vaqtida  keskin  ortadi.  Binobarin,  bu  eng  kuchli  qisqa  to‘lqinlar 
diapazonida namoyon bo‘ladi.