Texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent

E
0 
vektorning  fazasi  to‘lqin  R  masofani  bosib  o‘tganida 
φ = (2π/λ)· R qiymatga ega bo‘ladi, bu yerda λ –to‘lqin uzunligi. 
UQT  diapazonning  o‘ziga  xos  xususiyatlari.  O‘zining  kichik 
uzunligi  tufayli  UQT  to‘lqinlar  yerning  sferik  sirti  va  yerning  yirik 
notekisliklari  yoki  boshqa  to‘siqlar  atrofida  yomon  difraksiyalanadi. 
Shuning  uchun  UQT  diapazonda  antennalarni  yer  sirtidan  sezilarli 
balandlikda  joylashtirishga  uriniladi,  chunki  bunda  birinchidan, 
to‘g‘ridan  to‘g‘ri  ko‘rinish  masofasi  ortadi,  ikkinchidan  antennaning 
yaqinida joylashgan  mahalliy predmetlarning ekranlashtiruvchi ta’siri 
kamayadi.  Shunday  qilib,    UQT  diapazonda  antennaning  joylashish 
balandligi  to‘lqin  uzunligidan  ko‘p  marttaga  ortiq  bo‘ladigan  shart 

---

17 
 
bajariladi  va  maydon  kuchlanganligini  hisoblashni  interferension 
formulalar bo‘yicha o‘tkazish mumkin bo‘ladi. 
UQT  diapazonda  yer  sirti  ideal  dielektrik  sifatida  qaralishi 
mumkin.  Shuning  uchun  gruntning  o‘tkazuvchanlik  xossalarining 
o‘zgarishi UQTni tarqalishiga deyarli ta’sir ko‘rsatmaydi. 
Shu  bilan  birga,  yer  sirtining  uncha  katta  bo‘lmagan 
notekisliklari  UQTni  yer  sirtidan  qaytishi  shartini  sezilarli 
o‘zgartiradi. 
To‘g‘ridan  to‘g‘ri  ko‘rinish  chegarasida  aniq  kichik  bo‘lgan 
uncha  katta  bo‘lmagan  l  <  0,2· l
0 
masofalarda  UQT  diapazonda 
yerning  sferikligini  va  troposferadagi  radioto‘lqinlarning  refraksiyasi 
ta’sirini  hisobga  olmaslik  mumkin.  Bunda  UQTni  tarqalishining 
xarakterli  o‘ziga  xos  xususiyati  katta  barqarorlik  va  vaqt  bo‘yicha 
signal sathining o‘zgarmasligi hisoblanadi.