Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги Тошкент врачлар малакасини ошириш институги

Бурмасимон (скротальный) тил.
“ С кротал т и л ” деб н ом - 
л ан и ш и га сабаб, тил ю заси таш қи кўри н и ш и д ан м о я к н и н г те- 
рисига ўхш аб кўринади. С кротал тил га к ўп ч и л и к м уаллиф лар 
ту гм а касал л и к д еб қараш ади. Б ундай ти л катталар ва болалар 
ораси да бир хил м иқцорда учрасада, болаларда бурм аларнинг 
чуқурлиги нисб атан к а м р о қ кузатилади. К атталарда ти л н и н г 
катталаш и ш и б илан тилдаги бурм алар чуқур ва а н и қ акс эта­
ди. Б урм асим он ти лд а купинча т и л н и н г катталаш и ш и - м ак- 
роглоссия ва тил тўқим аси и кки м аротабагача қал и н л аш и ш и
кузатилад и.
Бурм асим он тил ю засида жуда кўплаб ўсиқлар бўлиш и тав­
сиф лидир. Ё р и қ -ё р и қ бурмалар б и р -б и р и билан бўйлам а йўна- 
лиш да сим м етрик ёки кўндаланг йўналиш да, сим м етрик ж о й ­
лаш ади. Кўндаланг бурмалар чуқурлиги бироз кам роқ бўлса, асо­
сий йўналиш ни битта ти зи м га бирлаш тиради. Бўйлам а бурма­
л ар ти л н и н г ўрта чизиғи бўйлаб тўғри ж ойлаш иб, ти л н и н г учи- 
дан токи эгатси м он сўрғичигача давом этади. Чуқур бўйлама 
ёриқлар ва кўндаланг бурм аларнинг теки сл ан и ш и ёриқли тил 
деб юритилади. Бурмаларнинг туб ида ва юзасида сўрғичлар ж ой- 
л аш и ш и ти л н и н г м еъёрий ш и л л и қ қобиғи учун хосдир.
Бу си лл и қ- пол и г е о ф а ф и к а н о м ал и я ҳеч қандай сим птом - 
си з кечади. Бундай тил организм турли сом атик касалликлар 
билан огриганда, ўткир и н ф ек ц и яли касалликни бош идан ке- 
ч и р ган д а, о ги р ж а р р о \л и к о п ер а ц и я л а р и д а , махсус и м м у н и ­
тет реактивлиги пасайиш и натиж асида юзага келади ва бунда 
тилдаги бурмалар ш и л л и қ қ о б и қ қавати сезгирлиги ю қори бўла- 
д и , турли ш и кастл овч и ом илларда о сон ж ароҳатлан и б , м и к - 
робли ф лора, айн и қса, C andida а1Ысап5нинг ж ойлаш иб, ривож ­
л аниш ига қулай ш ароит юзага келади. Бундай вақгда, кўпин- 
ча, ти л н и н г каТарал яллигланиш и ёки кандидозли глоссит р и ­
вож ланади. Тилда куйиш , иссикдик ва ким ёвий таъсирлардан 
о ғр и қ пайдо бўлади. О ғизда гигиеник ҳолатнинг ёмонлаш уви, 
овқат ва ю вилган эп и тел и й ҳужайралари қолдиғининг бурма- 
л ар д а т ў п л а н и ш и б у зи л и ш ж а р а ё н и н и ку ч ай ти р и б , о ги зд ан
қўланса ҳид келтиради.
Б урм асим он ти л га таш хис қўйиш қи й и н ч и л и к тугдирм ай­
ди. У М ел к ер ссо н -Р о зен тат си н д р о м и н и н г си м п том и бўлиш и

---

210
м умкин. Бундай ҳолатларда ти л н и н г кў р и н и ш и учламчи захм- 
да пайдо бўладиган склеродланувчи глосситга ўхш аб кетади. 
Б урм асим он тилд а, ж ароҳат соҳаси ю м ш о қ ва яхш и ҳаракат- 
чан бўлса, ж ароҳат ўрнида қаттикдаш ган би ри кти рувчи тўқи - 
ма ва ҳаракатнинг ч егараланганлиги кўринади.
К асалли к учун махсус даволаш тарти би талаб қилинм айди. 
О ғиз б ўш лиғини д ои м о ги ги ен и к то за тутиш орқал и касал л и к 
а с о р а т и д а н с а ^ л а н и ш м у м к и н . А гар х а с т а л и к н и н г а с о р ат и
бўлса, унда албагга зарур и й м уолаж а ўтказилади.