Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги Тошкент врачлар малакасини ошириш институги

Д есквам ат ив глоссит,
( “ гео гр аф и к ” тил) - ти л н и н г ўз ш ил- 
л и к қ о б и қ қаватидаги д и с тр о ф и к -ял л и гл а н и ш касаллигидир.
Ж араён т и л н и н г д ево р и ва ён ю засида эп и тел и й л ар ш ох- 
л а н и ш и б узи л и ш и ва тил сў р ғи чл ари н и н г д и стр о ф и к ўзгари- 
ш и б илан бош ланади. Ҳ озирги вакдтача бу тил касал л и ги н и н г 
турли хиллари ф ар к л ан и б кели н ади . Е. Е. П л атон ов д е ск в а м а ­
т и в гл осси тн и н е й р о д и ст р о ф и к ж ар аён га, А. И . Ры баков ва 
Г. В. Б ан чен ко эса буни ти л н и н г ўткир ял л и глан и ш и касал л и к­
лари қаторига киритди. И. Г. Л у ко м ски й н и н г ёзиш ича, д еск в а­
матив глоссит ҳақи қи й касаллик бўлм ай, балки м еъёрий ҳолат- 
д и р. R ayer (1831) бу ка с ал л и к н и pityriasis, M o ller (1851) су­
рункали эп и тел и й ю вилиш и, деб баҳолаш ган. Ҳ озирги вақтда 
кенг қўлланиладиган ян а бир ном и “exfoliatio areata linguae", 
“ географ и к т и л ”дир.
Д ескв ам ати в глоссит ёш лар орасида кўп учрайдиган касал ­
л и к бўлиш ига қарам ай , катталар орасида, ай н и қ са, аёлларда 
кўп кузатилади.
К асал л и к н и н г эти оп атоген ези охиригача тў л и қ ўрганилм а- 
ган. М ахсус тарқатувчи и н ф ек ц и я (махсус стрептобацилла) к а ­
салл и кн и кел ти ри б ч и қ ар и ш и исботланм аган. К ўп ч и л и к тек- 
ш и рувчиларнинг ф и кр и ч а, касал л и кн и н г ривож ланиш ига жуда 
кўп ом иллар сабаб бўлади.
Кўп ҳолларда, м еъ д а-и ч ак тракти ва қон яратувчи тизим
к асал л и к л ар и д а д е ск в а м а ти в гл осси т к ў п р о қ учрайди. Бунга 
в е гетати в-эн д о к р и н зў р и қи ш , ўткир и н ф ек ц и о н к асал л и к ва 
коллагенозлар сабаб бўлиш и м ум кин. Бундан таш қари , вирус-

---

208
О т з бўш лиш шиллиқ қавати ва лаб касалликлари
л и и н ф ек ц и я , о р ган и зм н и н г гиперергик қолати, наслий о м и л ­
лар ҳам касалли кн и р и вож лан и ш и га ол и б келади.