Psixologik trening asoslari

Paralingivistik va ekstralingvistik belgilar tizimi
- bu lokalizasiya 
tizimi bo’lib, u ovoz sifatida diapozonini nutqdagi pauzalar, yo’tal, yig’i, kulgu, 
nutq tempida namoyon bo’ladi. 
Muloqot jarayonida muloqotga kirishuvchilarni bir-birlariga nisbatan 
joylashishlari ham muhim ahamiyatga ega. Masalan, auditoriyadagi stollar 
joylashishi muloqot uchun juda noqulaydir. Ayniqsa, seminar mashg’ulotlari 
jarayonida o’qituvchi, ma'ruzachi muloqoti vaqtida qolganlari munozarada faol 
ishtirok etish imkoniyatiga ega emasdirlar. 
Seminarlarni yoki shu kabi suhbatlarni “T” shaklida joylashgan stol 
stullarda o’tkazish ham foydali, lekin dumaloq shaklda joylashtirilgan stol, 
stullarda muloqot juda samaralidir. 
Vizual muloqotda “ko’z kontakti” belgilar tizimi ham qo’llaniladi. 
Ushbu tizim pedagoglar, rahbarlar ish faoliyatida muhim ahamiyatga egadir. 
Qiziqarli belgilar tizimi sifatida muloqot jarayonida gul, fotorasm va 
boshqalardan foydalanish mumkin. Ehtimol gullar orqali insonlar ma'lum bir 
ma'lumotni uzatish imkoniyatiga egalar. Shu bois gullar tarixi haqida ayrim 
ma'lumotlarni keltiramiz. Gullar tili qadimda Sharqda paydo bo’lgan. Uni 
ayollar yaratishgan. O’z yuzlarini ochish imkoniyatiga ega bo’lmagan ayollar 
o’z hislarini va kayfiyatlarini gullar orqali ifodalashga harakat qilganlar. 
Assotsatsiya sifatida paydo bo’lgan belgilar qat'iy odatlarga aylangan. Masalan, 
azaliya guli sog’inch, yolg’izlik, qo’ng’iroq gullar soni uchrashuv vaqtini 
anglatadi. 
XIX asrga kelib, gullar tili dastlab Fransiyada, so’ng Angliya va butun 
jahonga tarqalgan. Asta-sekin gullar tili bilan ranglar tili ham yuzaga keldi. 
Jumladan, Yevropaning ko’p davlatlarida siyoh rang do’stlik, hashamatlilik, 
to’kinlik ramzi bo’lsa, Yaponiyada og’riq belgisi bo’lgan. Har qaysi rang 
ma'lum holat, kayfiyat ma'nosini anglatadi. Jumladan qizil rang hayot, sevgi, 
pushti - yoshlik, sariq - baxt, quyosh, to’y, xursandchilik, yashil - tinchlik, 
xotirjamlik, ko’k - ishonch, vafo, qora - tantanavorlik, qayg’u, oq - poklik, 
beg’uborlik ramzi sifatida tushuniladi.