Mavzu: Engil atletikada tayyorgarlik turlarining o’rni Reja

---

Mavzu:Engil atletikada tayyorgarlik turlarining o’rni 
Reja: 
1.Yengil atletikada umumiy va maxsus tayyorgarlik 
2.
Sport trenirovkasining nazariy asoslari 
3.Yengil atletikada ruhiy tayyorgarlik 
4.Yengil atletikada texnik tayyorgarlik
5.Taktik tayyorgarlik jarayonlari. 
6. Kasbiy amaliy tayyorgarlik vositalari 
Tayanch iboralar: 
. Sportchilarning texnik-taktik va jismoniy tayyorgarlik 
shakllari, Sport trenirovkasi qonuniyatlari, Trenirovkalarning uzluksizligi, yuklama 
va dam olish tartiblari, Sport trenirovkasi vositalari, Sport trenirovkasi uslublari, 
Kuch jihatdan tayyorlashning vositalari, Kuch imkoniyatlarini tarbiyalash uslubi, 
Bolalar va o’smirlarda kuchni tarbiyalash, Harakatning tezligini tarbiyalash vosita 
va usullari, Yosh sportchilarda tezkorlikni tarbiyalash, Muvozanat saqlash va uni 
rivojlantirish uslubi, Taktik tayyorgarlik jarayonlari, Kasbiy amaliy tayyorgarlik 
vositalari.
1
 
1. Yengil atletikada jismoniy tayyorgarlik
Sportchilarning texnik-taktik va jismoniy tayyorgarlik shakllari sport 
trenirovkasining asosiy maqsadi bo’lib hisoblanadi. Shuning uchun sportchilar 
doimo texnik va taktik mahoratlarini orttirib borishlari zarur. Sport turlarida yuksak 
natijalarga erishishning omillari sportchilarning shaxsiy xususiyatlari va jismoniy 
qobiliyatlaridir.
Texnik tayyorgarlik sport mashqlarini va harakatlarini samarali va 
muvoffaqiyatli bajarish qobiliyati xisoblanadi. Asosiy texnik harakatlariga 
sportchining turish, siljish, yurish, yugurish va sport turiga xos bo’lgan harakatlar 
xamda jihozlar bilan yoki riqiblar yordamida usullar, mashqlar bajarishni kiritish 
mumkin. Taktik tayyorgarlik sport mashqlari va harakatlari texnikasini amalda, 
musobaqa va bellashuvlarda samarali va muvoffaqiyatli bajarish sanaladi. Asosiy 
taktik harakatlar xujum va himoya, aldov, soxta harakatlar, immitatsiya, fintlar va 
boshqa shakldagi guruh yoki yakka harakatlar bo’lishi mumkin.
Sport turlari bo’yicha mashg’ulotlar tashkil etishda bir necha talablarga rioya 
qilinadi. Sport turlari mashg’ulotlari o’tkazish uchun zaruriy jixoz, joy va maydonlar 
tayyorlanadi. Sport mashg’ulotlarida jismoniy yuklamalar, texnik va taktik 
tayyorgarlik masalalarining xaftalik xajmi rejalashtiriladi. Sport mashg’ulotlarining 
shug’ullanuvchilar yoshi, jinsi va jismoniy tayyorgarlik darajasiga muvofiq yillik 
rejalari ishlab chiqiladi. Sport mashg’ulotlarining davrlari tayyorlov, musobaqa va 
o’tish davrlariga bo’linadi. Tayyorlov davrida sportchilarning jismoniy texnik va 
taktik tayyorgarligi amalga oshiriladi. Tayyorlov davrining yakuniy qismlari asosan 
sport mashg’ulotlari yig’ini shaklida, tabiat qo’ynida, tog’li sharoitlarda olib 
boriladi. Nazariy, uslubiy va ma’naviy tayyorgarliklari ta’minlanadi.
1
M.J.Abdullayev, M.S.Olimov,N.T.To’xtaboyev Yengil atletika va uni o’qitish metodikasi 2017

---

Sport trenirovkasi mashg’ulotlarining asosiy vositalari sport turlariga 
muvofiq bo’lgan maxsus jismoniy mashqlar, ularga o’rganish uchun zarur bo’lgan 
yordamchi va umum rivojlantiruvchi jismoniy mashqlar xisoblanadi. Shuningdek 
tabiat omillari suv, quyosh va havoning sog’lomlashtiruvchi ta’siri, shaxsiy va 
jamoa gigienasi talablari xam sport tayyorgarliklari vositasi bo’ladi. Mutaxassislikka 
erishtiruvchi guruhda mashg’ulotlar sport turlari bo’yicha malaka va ko’nikmalarni 
takomillashtirish umumiy jismoniy fazilatlarni rivojlantirishga qaratilgan bo’ladi. 
Yuqori malakali sportchilar tayyorlash guruhi yuqori malakali sportchilardan tashkil 
topgan bo’lib mashg’ulotlar texnik-taktik mahoratni orttirish xamda maxsus va 
umumiy jismoniy fazilatlarni takomillatirishga qaratilgan bo’ladi.