1. Yosh fiziologiya va gigiyena fanining ahamiyati?

56. Buyrak usti bez va uning organizmga ta’siri?
ular buvraklaming ustida 
unchalik katta bo’lmagan tanachalar shaklidagi hosilalardir.Massasi 8-
10g;Tashqi po'stloq va ichki mag'iz qavatlardan iboratdir. Po'stloq qavatidan 
uchta guruhga mansub gormonlar ishlab chiqiladi:
1) glukokortikoidlar - 
uglevodlar almashinuviga ta’sir qiluvchi gormonlar. Bu guruhga gidrokortizon, 
kortizon va kortikosteron gormonlari kiradi
.
2) mineralokortikoidlar.
- 
minerallar va suv almashinuvini boshqaradi. Bu guruh gormonlariga aldosteron 
kiradi; 3) 
androgenlar va esterogenlar
Bu bеzlar juft organ bo’lib, ikki buyrak 
ustida joylashgan. Kattalarda har birining vazni 8-11 grammga tеng. Ikki 
qavatdan – tashqi po’stloq va ichki mag’iz qavatlardan tashkil topgan bu organ 
ontogеnеz jarayonida kattalashib, gormonlar ishlab chiqara boshlaydi. Yangi 
tug’ilgan bola bеzining massasi taxminan 6 gramm bo’lsa, 5 yoshga kеlib 5-6, 
10 yoshga kеlib 7-8g.
57. Tug’ilish akti bilan qon aylanishdagi o’zgarishlar?
Bola 
tug’ilganidan keyin plasentar qon aylanishi tamom bo’ladi. Kindikning 
kesilishi homilani ona organizmi bilan aloqasini buzadi. Birinchi nafas olish 
bilan yangi tug’ilgan bolaning o’pkasi kengayadi. O’pka arteriyasi orqali 
qon arterial qon yo’liga tushmasdan (botallov) to’g’ri o’pkaga yo’naladi. Bu 
oqim yo’li qonsiz holda qoladi va tezda biriktiruvchi to’qimali paylarga 
aylanadi. Oqimning to’qimaga aylanishi, hayotining 6-8 ayrim vaqtlarda 9-
11 haftalarida yuz beradi bo’lmachalar orasidagi oval teshigi hayotning 
birinchi yarim yilining oxirida bitadi. Kindik kesilganidan keyin kindik 
arteriyalari va venasi ham sekin-asta bitib ketadi. 
Tug'ilish akti
uchun eng 
katta ahamiyatga ega homila boshining shakli va o'lchamidir. Xomilaning 
boshi eng katta zichlikka ega va u tug'ilish kanalidan o'tishda eng katta 
qiyinchiliklarni 
boshdan 
kechiradi.