A. A. Omonov, Т. М. Qoraliyev kredit va banklar

Kredit uyushmalari aktiv operatsiyalari -
bu passiv operatsiyalar 
natijasida shakllantirilgan moliyaviy mablagiami tegishli foydani 
shakllantirish maqsadida samarali joylashtirishi bilan bogiiq faoliyati 
majmuidir. 
Kredit 
uyushmalari 
aktiv 
operatsiyalari 
iqtisodiy 
mohiyatidan kelib chiqqan holda 
moddiy va nommoddiy aktivlarga,
riskli va risksiz aktivlarga, daromad keltiradigan va daromad
keltirmaydigan aktivlar
sifatida guruhlash mumkin.
Kredit uyushmalarining 
moddiy aktivlariga
bevosita qiymat va 
buyum ko‘rinishida mavjud boigan aktivlar kiradi. Masalan, kassadagi 
naqd pullar, kreditlar, asosiy vositalar shular iumlasidandir. 
Nomoddiy
aktivlarga
kredit uyushmasini faoliyatini tashkil etish uchun sotib 
olingan dasturiy mahsullar, gudvill va boshqa shu kabilami kiritish 
mumkin.
Maiumki, kredit muassasalari tomonidan amalga oshirilayotgan 
barcha operatsiyalaming asosiy qismi bevosita risk bilan bogiiq. Shu- 
ningdek, kredit uyushmalarining faoliyati ham bundan xoli emas. Shu 
jihatdan ulaming aktiv operatsiyalari ham 
riskli va risksiz aktivlardan
iboratdir. Kredit uyushmalarining riskli operatsiyalari bevosita ulaming 
daromadlarini shakllantirish bilan bogiiq operatsiyalari jarayonida 
vujudga kelib, risk darajasi qanchalik yuqori b oisa ulaming daromadlari 
hajmi ham shu darajada yuqori boiadi va, aksincha.
Kredit uyushmalarining riskli operatsiyalari sifatida berilgan 
kreditlar, investitsiyalar, lizinglar va boshqa shaxslardagi omonatlarini 
keltirish mumkin. Risksiz aktivlar tarkibiga esa kassadagi naqd pullar, 
tijorat banklaridagi mablagiari, asosiy vositalar va shunga o‘xshash 
aktivlarini kiritish maqsadga muvofiqdir.
Kredit uyushmalarining barcha operatsiyalari ham daromad 
keltirmaydi, shunday boisada, uyushmanmg faoliyatini tashkil etish 
maqsadida ular daromad keltirmaydigan operatsiyalami amalga 
oshirishga ham majburdirlar. Masalan, kassadagi naqd pul bilan bogiiq 
operatsiyalari, 
asosiy 
vositalar, 
bankdagi 
hisobvaraqlaridagi 
mablagiami