A. A. Omonov, Т. М. Qoraliyev kredit va banklar

5. Kredit uyushmalarining passiv operatsiyalari:
A. Ularga daromad keltiradi.
B. Ulami xarajat qilishga undaydi.
V. Riskli operatsiyalar hisoblanadi.
G. Aktiv operatsiyalar hisoblanadi.
6. Kredit uyushmalarining aktiv operatsiyalari:
A. Ularga daromad keltiradi.
B. Ulami xarajat qilishga undaydi.
V. Risksiz operatsiyalar hisoblanadi.
G. Passiv operatsiyalar hisoblanadi.
7.
Lombardlar qanday moliya muassasa hisoblanadi?
A. Tijorat - moliyaviy muassasa.
B. Hisob-kitoblami amalga oshiruvchi tashkilot.
V. Vositachi - moliyaviy muassasa hisoblanadi.
G. Ixtisoslashgan tijorat tashkiloti.
255

---

IV BO‘LIM. XALQARO MOLIYAVIY
MUNOSABATLAR
15 - bob. XALQARO VALUTA MUNOSABATLARI VA HISOB-
KITOB OPERATSIYALARI
15.1. Valuta tizimi va uning elementlari
Xalqaro valuta munosabatlarining rivojlanishida mamlakatlar 
o‘rtasida xalqaro mehnat taqsimotining chuqurlashuvi, xalqaro 
bozorlarning paydo bo‘lishi, xo‘jalik yuritishning xalqaro tizimini 
shakllanishi va xalqaro iqtisodiy aloqalaming globallashuvi hamda 
intematsionallashuvi asosiy omillardan bo iib hisoblanadi.
Xalqafo valuta munosabatlari xalqaro ijtimoiy - iqtisodiy 
munosabatlami rivojlanishi bilan bevosita bogliq. Xalqaro takror ishlab 
chiqarish va valuta munosabatlari o‘rtasida bevosita va qarama- qarshi 
aloqa mavjud boiib, ular xalqaro daromadli tovarlar, moliyaviy kapital 
va xizmatlami ayirboshlash jarayonida namoyon bo'Iadi.
Mamlakatlar o‘rtasida valuta munosabatlarining holati milliy va 
xalqaro iqtisodiyotning rivojlanishi, mamlakatlar o‘rtasidagi siyosiy 
muhit, shuningdek, boshqa qator omillar bilan baholanadi.
Xalqaro iqtisodiyotning globallashuvi va intematsionallashuvi 
sharoitida ichki ishlab chiqarish jarayonlar tashqi omillarga bogliq 
bo iib qoladi. Jumladan, xalqaro ishlab chiqarish, savdo, fan va texnika 
taraqqiyoti, xorijiy kapitalning migratsiyasi kabi boshqa jarayonlar 
valuta munosabatlari orqali tartibga solib boriladi. Xalqaro valuta 
munosabatlarining zaiflashuvi, jahon moliyaviy inqirozlari mahalliy va 
xalqaro darajadagi takror 
ishlab chiqarish jarayoniga salbiy ta’sir 
ko‘rsatadi.
Mamlakatlar 
o‘rtasida 
xalqaro 
ijtimoiy 
-
iqtisodiy 
munosabatlaming rivojlanishi 
xalqaro 
valuta munosabatlarining 
shakllanishi va mazmunan rivojlanib, takomillashib borishiga zamin 
yaratdi. Bu, o‘z navbatida, valuta tizimini shakllanishiga xizmat qildi.