K. Z. Homitov iqtisod fanlar doktori, dotsent

 
Mulk turi bo‘yicha lizing obyektining tasnifi 
O‘zbekiston 
qonunchiligiga 
muvofiq 
tadbirkorlik 
faoliyatida 
foydalanilmaydigan ko‘chmas va ko‘chma mulk lizing obyekti bo‘lishi mumkin. 
Lizing obyekti bo‘lib, faqat tadbirkorlik maqsadlarida foydalaniladigan, iste’mol 
etiladigan ashyolar hisoblanadi. Yer maydonlari, foydali qazilmalar, tabiiy 
boyliklar, qurol va o‘q-dori, atom hamda gidroelektrostantsiyalar qonunchilik 
bilan erkin muomalada bo‘lishi taqiqlangan yoki muomala qilishning alohida 
35
O`zbekiston Respublikasining “Lizing to`g`risida`gi qonuni. 1999-yil. 14-aprel. 3-modda. 
36
Горемыкин В. А. Лизинг: Практическое учебно-справочное пособие. М.: ИНФРА-М, 1997.
Mulkiy majmua 
Lizing ob’ekti 
Asosiy kapital 
Istemol etilmas ashyolar (yer maydoni, boshqa tabiiy 
obektlar, shuningdek, erkin muomalasi taqiqlangan mulklar 
bundan istisno) 
Ko’chmas mulk 
Bino 
Inshoot 
Transport vositalari 

---

165
tartibini belgilash talab etiladigan va iste’mol etilmaydigan ashyolar bundan 
mustasno.
O‘zbekiston Respublikasining “Lizing to‘g‘risida”gi qonuniga muvofiq 
lizing obyektining tasnifi sodda tarzda quyidagi ko‘rinishga (8.3.2-chizma) ega 
bo‘lishi mumkin.
8.3.2-chizma.
 Lizing obyektlari umumiy tasnifi
37
 
O‘zbekiston Respublikasi “Lizing to‘g‘risida”gi qonunining 4-moddasiga 
ko‘ra lizing muayyan obyektiga nisbatan lizing shartnomasi bo‘yicha lizing 
37
Газибеков Д.Г., Собиров О.Ш. Лизинг и его развитие в Узбекистане. Т.: Молия, 2001.
Lizing munosabatlari 
obyekti 
Lizing obyekti 
belgilari 
Lizing obyekti tavsifi 
Mo’jallangan 
funksiyasi 
Aylanish 
imkoni 
Foydalanishga 
yaroqlilik 
Aniqlanganlik 
darajasi 
Murakkablik 
darajasi 
Harakatchanlik 
darajasi 
Mulk shakli 
Tarmoqqa 
tegishliligi 
Tadbirkorlik maqsadida 
foydalanish 
Fuqaroviy sohadan 
ajralmasligi 
Foydalanish jarayonida 
foydalanilmaydigan 
Turdoshlik bo’yicha 
belgilanadigan 
Alohida
belgilanadigan
Ayrim ashyolar 
Ashyolarning 
murakkab-majmuyi 
Ko’chmas va ko'char 
mulk 
Davlatga qarashli, 
xususiy, umumiy mulk 
Sanoatga, ishlab 
chiqarishga, qishloq 
xo'jaligi va boshqa 
sohalatga taalluqlilik 
Puturdan ketish 
bo’yicha tadrijiylik 
Ishlab chiqarish
vositasi 

---

166
beruvchi va lizing oluvchi, shuningdek, lizing beruvchi kreditori va lizing 
obyektini lizingga oluvchi ayni bir shaxs bo‘lishiga yo‘l qo‘yilmaydi. 
Murakkab lizing operatsiyalarida qarz beruvchilar, lizing beruvchilar, 
yetkazib beruvchilar va lizing oluvchilar tomonida bir qator yuridik shaxslar 
qatnashadi, chunki lizing shartnomasiga turli vositachilar (distribyutorlar, 
dilerlar, brokerlar, sug‘urta va trast kompaniyalar) jalb etiladi. Bular lizing 
subyekti hisoblabadi.