Leksemalarida graduonimiya bitiruv malakaviy ishi

Bidirlamoq, chug‘illamoq, g‘ujillamoq. 
Bu darajalanish qatorini 
tuzishda gapirish harakatining tezligiga ahamiyat qaratamiz, bidirlamoq fe‟li tez, 
labi labiga tegmay gapirmoq ma‟nosini bersa, g„ujurlamoq betinim sayramoq, 

---

33 
gapirmoq ma‟nosini beradi, shunga ko„ra darajalanish qatorida biri boshida biri 
oxirida joylashgan. 
 
Juda ko„p bidirladingda. 
Sanobar Salima bilan juda chug„illab urushdi. 
Qizlar bir-biridan qolmay g„ujullashadi. 
Piching qilmoq, kinoya qilmoq, kesatmoq, zaharxanda qilmoq. 
Bu fe‟llarni ham darajalanish qatoriga terishda salbiy bo„yoqning oshib 
borishiga ahamiyat qaratdik. Bular past bo„yoqdan kuchli bo„yoqqa qarab oshib 
borgan. 
U shunchalik nafrat bilan gapirardiki, har gapida piching qilardi. 
U odamni teshib o„tadigan darajada kinoya qildi. 
Shu gapni nuqul kesataverasanmi? 
Qalandarov zaxarxanda qildi: - 
O‘
zingiz ishbilarmon qizsiz! Sizga bizning 
yordamimiz kerak emas! (A. Qahhor) 
Mayna qilmoq, kalaka qilmoq, masxaralamoq, mazax qilmoq.
Bu 
fe‟llar kimnidir ustidan uning yomon sifatini aytib kamsitish kulish ma‟nosini 
bildiradi, shunga ko„ra ularni darajalanish qatoriga joylashtirdik va ular mazax 
ma‟nosiga ega bo„lgan so„zlar ma‟lum shaxs, uning xarakteri yoki biror qilig„ini 
kulgili qilb ko„rsatadigan, bu shaxsga nisbatan salbiy emotsiya uyg„otadigan 
gaplar gapiradi. 
Bechora bolani unaqa mayna qilmanglar. 
Uning gaplarini hamma bolalar kalaka qilardi. 
Mening yurishimni qizlar masxaralashdi. 
O‘
gay onasi uning ko„ngli to„lib gapiganini mazax qilib kuldi. 
Tabriklamoq, qutlamoq, muborakbod etmoq.
Bu fe‟llar ko„tarinki 
tantanavor ruxga ega bo„lgani uchun, tantanavor ruhning oshib borishiga qarab 
darajalanish qatoriga joylashtirdik. 
Hurmatli ustoz, sizni bugungi ayyom bilan tabriklayman. 
Hamma u erishgan yutug„i bilan qutladi. 

---

34 
Bu kunga yetganlar bor, yetmaganlar bor, sizni bugungi kun bilan chin dilimdan 
muborakbod etaman.