Leksemalarida graduonimiya bitiruv malakaviy ishi

Darak bermoq, xabar qilmoq, ma’lum qilmoq
. Bu darajalanish 
qatorining boshini tashkil qiluvchi “darak bermoq” fe‟lining ma‟nosi biror narsa 
yoki kishi haqida xabar ma‟lumot bermoq bo„lgani uchun bu fe‟llarga 
ma‟nodosh sifatida oldik, bu qatorni tashkil qiluvchi boshqa fe‟llar ham shu 
ma‟noda darajalanish qatorining kuchayib borishini tashkil qiladi. 
Muxabbatdan darak beradi. 
Bo„layotgan voqealar haqida menga xabar qilib turasan. 
Menga hammasini, sen qilayotgan ishlarni, ma‟lum qildi. 
Minnat qilmoq, ro‘kach qilmoq, pesh qilmoq. 
Bu darajalanish qatorining boshida turgan “minnat qilmoq‟ iborasining ma‟nosi 
qilingan yaxshilikni yuzga solish yoki boshqalarga gapirib yurish ma‟nosini 
anglatadi, bu darajalanish qatorining o„sib borishini tashkil qilgan boshqa 
iboralarning ma‟nosi shuni bilirsada, lekin ma‟noda bo„yoqdorlik kuchliligi 
bilan nozik farqlanadi. 
Qilgan yaxshiliklarini minnat qilaveradi. 

---

31 
Bu yerni nasiba tufayli yashayotganimni ro„kach qilaverma ko„p. 
Uni deb bu amalga ko„tarilganimni pesh qildi. 
Yorilmoq, portlamoq. 
Yorilmoq
fe‟li ko„chma ma‟noda kelganda portlamoq fe‟liga sinonim 
bo„ladi va portlamoq fe‟lining ham ko„chma ma‟nosini sinonim sifatida olib 
bularni darajalanish qatoriga joylashtiramiz. 
Axiyri poymonasi to„lib bu g„iybatu tuhmatlar to„g„risida eriga yorildi. 
U bu qiyinchiliklardan to„yib, axiyri portladi. 
Dardini bildirmoq, dardini aytmoq, aytmoq, yorilmoq. 
Bu darajalanish qatorini tuzishda ma‟nodagi kuchayib borishni inobatga oldik va 
darajalanish qatorining so„ngidaa joylashtirgan fe‟limizning ma‟nosi ko„chma 
ma‟noda kelganda bu fe‟llarga ma‟nodosh bo„lishini kuzatamiz va yorilmoq 
fe‟li ko„chma ma‟noda dardini aytmoq, ochilmoq degan ma‟noni bildirishini 
izohli lug„atdan bilishimiz mumkin. 
U o„zi bilmagan holda dardini bildirib qo„ydi. 
U menga gapirmaydi, faqat senga ishonib, dardini aytadi. 
Dugonasiga ichidagi alam, dard, hasratlarini yorildi