Leksemalarida graduonimiya bitiruv malakaviy ishi

Ilmiy ishning maqsadi:
Ilmiy ishning asosiy maqsadi o„zbek tilidagi 
fe‟llarning darajalanish hodisasini ko„rsatish va hali o„rganilmagan yechimini 
kutayotgan muammolarga bir qadar oydinlik kiritish. Shuningdek, fe‟l 
leksemalarining darajalanib borishidagi qo„llanish doirasini o„rganish va aniqlik 
kiritish. So„zlar orasidagi ma‟noviy munosabatni, ular orasidagi o„xshash va 
farqli jihatlarni ko„rsatib berishdan iborat.
Ilmiy ishning vazifalari
. Tadqiqot oldiga qo„yiladigan vazifalar 
quyidagilardan iborat: 
-
O‘
zbek tili lug„aviy tizimida shu vaqtgacha maxsus o„rganilmagan so„z 
ma‟noviy munosabatlari orasida graduonimik lug„aviy qatorlarni ajratish. 
-
Fe‟l so„z turkumining ham o„zaro ichida graduonimik munosabati 
mavjudligini ko„rsatish 
-
Graduonimik munosabatlarda turgan fe‟llar qatorlarining sinonomik, 
antonomik munosabatlarda turgan so„zlarninig aloqasi va farqini ko„rsatish 
-
Uslubiy bo„yoq ma‟nolarida darajalanish hodisalarini o„rganish 
Ishning ilmiy yangiligi. 
Graduonimik qatorlarning bir lug„aviy 
ma‟no guruhi ichida so„zlarning bitta yetakchi so„z atrofida birlashishini 
belgilash; ma‟lum bir belgining turli darajalanishi asosida zidlanuvchi so„zlar 

---

5 
sirasida ularning mavjudligini ko„rsatish; graduonimik qatorlarning sinonimiya, 
antonomiya masalasini qo„yish. 
Ishning amaliy ahamiyati.
Mazkur ish o„zbek tili leksikografiyasi va 
semasiologiyasi bo„yicha yoziladigan zamonaviy qo„llanmalar tuzishda material 
bo„lib xizmat qiladi. Lug„aviy darajalanishning ilk bosqichidagi tadqiqi 
graduonimik munosabatlarning so„zlar doirasi bilan cheklanmasligi, balki ular 
butun lisoniy tizimni qamrab olishi haqida aytishimiz mumkin. 
Ishning tuzilishi.
Ushbu bitiruv malakaviy ishimiz kirish, to„rtta 
faslni o„z ichiga olgan ikki bob, umumiy xulosalar, adabiyotlar ro„yxatidan 
iborat.

---

6