diagonal b o ‘ylab b o ‘lish, tayyor andazani buklash shablon b o ‘yicha
detallarni qirqish va hokazo. Tayyorlov guruhida bolalar turli narsalar
yasaydilar. K arto n yordam ida o ‘yinchoqlar tayyorlanadi (petrushka
balalayka bilan, qo ‘lini qimirlatayotgan quyon...). Korobkadan, karton
va qog‘ozdan avtom ashina,
yuk krani, trak to r, uy qurish m um kin.
Q og‘oz, karton, tabiiy m ateriald an (ildiz, tayo qch a va boshqalar)
suvda o ‘ynaladigan o ‘yinchoqlar (kem acha, baija) qurish m um kin.
Tarbiyachi bu o ‘yinchoqlarning nim a uch un q o ‘llanilishini bolalarga
o ‘rgatadi. Tabiiy m ateriallardan narsa yasash m ashg‘ulotida tarbiyachi
bolalarga shox-shabba, shishka, urug‘lardan foydalanib, bu figuralaming
alohida qismlarini turli usulda birlashtirishni (yelim, sim, gugurt ch o‘pi.
plastilin bilan) o ‘rgatadi. B o la la rtu rli shakllarni odam , hayvonlarni,
qush, baliq, kapalaklam i, arch an in g uru g‘i, yong‘oq p o ‘stidan, o ‘z
o ‘ylaganlari asosida, tarbiyachining to p shirig ‘i b o ‘yicha yasaydilar.
Bolalarga yana shoxlar, ildizlardan tanish b o ‘lgan ertak qahramonlariga
o ‘xshashlarini topish ham o ‘rgatib boriladi. Bu faoliyat orqali bolalarda
fantaziya, tasavvurlari rivojlanib boradi.
Qog‘ozni chizilgan chiziq bo‘ylab buklash, andaza b o ‘yicha ishlash
m alakasi m ebel yasash m ashg‘ulotida shakllanib, m ustahkam lanadi.
N am u n an i kuzatgach, bolalar u n d a n
nim a yasash m um kinligini
aniqlaydilar. Bir stol atrofida o ‘tirgan bolalar, ishni b o ‘lib olib (bir
bola, divan, boshqasi kreslo va hokazo). Stol stulning oyoqlarini
balandligini aniqlaydi. Xuddi shu mavzu b o ‘yicha yana bir m ashg‘ulot
o ‘tkaziladi, bunda bolalar o ‘zlari andaza qilib, uni to ‘g‘ri buklab turli
mebellar yasaydilar. Bundan tashqari, ular chizg‘ich bilan chiziq chizish,
uzunlik, enini o ‘lchashni h a m o ‘rganadi. Tarbiyachi faqat chizg‘ich
bilan qanday ishlashni ko ‘rsatib beradi, qolgan qismini bolalar mustaqil
bajaradilar. M ashg‘ulot boshlanishidan oldin bolalar bir-birlari bilan
nima yasashlarini gaplashib oladilar va kerakli materiallami o ‘z stollariga
jo y lay d ilar. B u n d ay m a sh g ‘u lo tla r b o la la rn i q o ‘l m u sk u llarin i
rivojlantirib qolm ay,
balki u lam i xotira, fikrlash, ijodlarini ishdan
oldin rejalashtirish qobiliyatlarini h am o ‘stiradi. Aytaylik,
yangi yil
bayram iga bolalar m ashg‘u lo td a arch a o ‘yinchoqlarini yasaydilar.
B olalar n a m u n a n i o ‘zlari tanlab, m ateriallarn i tayyorlab, m ustaqil
bajaradilar. Bu m ashg‘ulotda bolalar applikatsiya m ashg‘ulotida olgan
bilim larini q o ilay d ilar: qog‘ozni k o ‘p buklab,
bir xil tipli figuralarni
qirqadilar. Tayyorlov guruhda tarbiyachi bolalarni oldingi gum hlarda
164
olgan b ilim la rin i, m ala k ala rin i m u stah k am lay d i.
B olalar o ‘z
o ‘ylaganIari b o ‘yicha mavzu tanlab, kerakli m ateriallarni tanlab, ishni
nim ad an
boshlash, uning qism larini qanday birlashtirishni m ustaqil
bajara oladilar. T arbiyachining yordam i bilan bolalar avtom ashina,
kartondan harakatlanuvchi o ‘yinchoqlar (quyon, matryoshka, ayiq va
hokazo )ni asosiy qismga m ayda qism larni ip bilan birlashtiradilar.
Tarbiyachi yangi m aterialni tushuntirayotganda uning qism larini
birlashtirishga bolalar diqqatini qaratadi, mavzuga ikki m ashg‘ulot
ajratiladi. Birinchisida bolalar
quyoncha va ayiqni qirqadilar, boshqa
m ash g ‘u lo td a h ay v o n larn i, q o ‘g ‘irc h o q la rn i q irq adilar. T abiiy
m aterialdan narsa yasash m ashg‘uloti k o ‘pincha yozda va kuzda olib
boriladi. M ashg‘ulotga bir necha kun qolganda tarbiyachi mavzu nomini
aytib, mavzuga oid m ateriallarni yig‘ishni iltimos qiladi. M ashg‘ulot
d a v o m id a
b o l a l a r q a n d a y
q ilib
q i s m l a r n i
b i r - b i r i g a
birlashtirayotganliklarini kuzatib boriladi. Bir stol atrofida o ‘tirgan
bolalar birga fikrlashib. kom pozitsiya tashkil qiladilar.
Tarbiyachi
bolalarga qarag‘ayning ochilm agan shishka — urug‘idan kapalak,
baliqchalar yasashni o ‘rgatadi. Bolalar olgan bilim, malakalarini boshqa
m ashg‘ulotlarda q o ‘llaydilar.
Do'stlaringiz bilan baham: 
