M sh. Nurm atova, sh. T. Hasanova rasm, buyumlar yasash ya tasviriy faoliyat

0 ‘yinli o ‘rgatish usullari. 
Tasviriy faoliyatda o ‘yin m om entlaridan 
foydalanish ko‘rgazmali amaliy o ‘rgatish usuliga kiradi. Bola qancha 
kichik b o ‘lsa, o ‘yin uning tarbiyasida shuncha katta o ‘rin tutadi. 
0 ‘yin usullari qo ‘yilgan masalaga nisbatan bolalaming ishga diqqatini 
yaxshi jalb qiladi va xayol bilan tafakkum ing ishini yengillashtiradi. 
0 ‘yin usullari kichik guruh uchun birinchi m arta E.A.Flerina 
tom onidan tashkil qilingan, keyinchalik A.A. Volkova. T.G . Kazakova 
tom onidan davom ettirilib. T.G.Kazakova tom onidan kichikbog‘cha 
bolalari uchun h a rb ir m ashg‘ulotni o ‘yin obrazi bilan bolaga katta 
bir sistema ishlab chiqildi.
Kichik yoshdagi bolalar uchun o ‘yin m ashqlaridan rasm chizishda 
keng foydalaniladi. M aqsad bolalarning oddiy chiziqli shakllarni 
chizishga o ‘rgatish ham da q o i harakatlarini rivojlantirishdir. Bolalar 
tarbiyachining ortidan q o ila ri bilan havoda. so‘ng qog‘ozda turli 
chiziqlarni chizadilar. Tarbiyachi: «Bolakay y o id a chopib ketyapti», 
«Buvijon» va hokazo, degan iboralarbilan tushuncha hosil qiladi. Obraz 
bilan harakatning birlashuvi bola tom onidan chiziqlam i va sodda 
shakllarni tasviriy malakasiga ega b o iish n i ancha tezlatadi.
K ichik guruhda predm etlarni tasvirlashda ham o ‘yin usullaridan 
foydalaniladi. M asalan, qo‘g‘irchoq m ehm onga keladi va bolalar unga 
noz-u n e ’m atlar yasaydilar. non. pirog. pechene va hokazo. Bunday 
ish m obaynida bolalar sharni yassilashga urinadilar.
0 'r t a guruhda bolalar ayiqni yum shoq o ‘yinchog‘iga qarab 
chizishlari kerak. Shunda qiziqarli o ‘yin  tkazish uchun, ayiqcha 
eshikni taqillatadi, so‘ng bolalar bilan salomlashib, bolalardan uning 
rasm ini chizib berishlarini iltim os qiladi. M ash ulot yakunida u 
rasm lam i baholashda qatnashadi va yaxshi rasm larni o ‘zi tanlaydi.
6 
yoshli bolalar bilan ham tasviriy faoliyat davom ida oik azilad i. 
Lekin kichik guruhga qaraganda bu o ‘yinlar ancha kamayadi. 
Masalan, sayrda bolalar o ‘zlarinig «fotoapparatlari» bilan atrofni rasmga 
oladilar: daraxtlar, qushlar, hayvonlar va hokazo. Bog‘chaga kelib. 
o ‘zlari olgan «rasm larni proyavka qiladilar va chiqaradilar», y a’ni 
ko‘rganlarini qoozga tushiradilar. Tarbiyachi o ‘yindan foydalanganida 
butun m ashg‘ulotni o ‘yinga aylantirib yubormasligi kerak. C hunki bu 
b olalarn in g d iq q atin i to p sh iriq n i b ajarish dan to rtib , k o ‘nikm a, 
m alakalarga ega b o iis h tizim igacha buzishi m um kin.
93

---