1 O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta ta’lim vazirligi

Virus DNK si sintezining idora qilinishi. 
Infeksion jarayon sodir 
bo‘layotgan hujayradagi hosil bo‘ladigan virus DNK sining miqdori va infeksion 
siklning har xil bosqichlarida bu molekulalarning sintezlanish tezligi “virus-
hujayra” kompleksi sistemasida nisbatan stabil. Qanday faktorlar virus DNK si 
sintezini idora qiladi va chegaralaydi degan savol bo‘lishi tabiiydir. Har xil 
sistemalarda idora qilish har xil faktorlarga bog‘liq bo‘ladi. DNK ning 
sintezlanish tezligi substratlarni borligiga, matritsa-molekulaning miqdoriga 
(dostupniyligiga), DNK replikatsiyasida ishtrok etadigan fermentlarning borligi 
va aktivligiga bog‘liq bo‘ladi. Bu parametrlar o‘z navbatida xo‘jayin-
hujayraning fiziologik holatiga va virus-spetsifik oqsillarni sintezlanish 
dinamikasiga bog‘liq bo‘ladi. YAna bir muhim faktor bu virus DNKsi va hujayra 
membranasi orasidagi kompleks hosil bo‘lishidir. Albatta, bu murakkab 
munosabatlarni sirlarini bilish ko‘p izlanishlarni talab qiladi. 
E’tibor berish kerakki, virus DNK si bir vaqtning o‘zida ham informatsion 
RNK bo‘lib, ham yangi DNK molekulalarini sintezida qatnashishi kerak bo‘ladi. 
Virus DNK sining bu ikki funksiyani qanday almashlab idora qilinishi katta 
umumbiologik ahamiyatga ega, ammo bu amaliy jihatdan umuman
o‘rganilmagan. 
Virus DNK si sintezining hujayradagi lokalizatsiyasi 
(joylanishi). 
Bu masalani o‘rganishga juda ko‘p sitologik ishlar bag‘ishlangan. Virus 
DNK sining sintezi hujayra membranasiga bog‘liq holatda sintezlanadi deyish 
mumkin. Hayvon viruslari DNK sining sintezi har xil hujayra strukturalarida 
lokalizatsiyalangan bo‘lishi mumkin. Chechak guruhi viruslari sitoplazmada hosil 
bo‘ladi. Adenoviruslar DNK si, uchuq viruslari va polioma viruslari DNK si 
yadroda lokalizatsiyalangan. Nega ular mazkur strukturalarda lokalizatsiyalangan 
degan savol hali to‘la aniqlangan emas. 
Agar infeksion jarayonda bir hujayra birqancha virus zarralari bilan 
zararlansa ularni har biri o‘zini alohida xududida, bir-biridan ayrim joyda DNK 
sini replikatsiyalaydi. 

---