Август 2020 10-қисм

e-mail: k fazliddin 4224@ g mail. com.
Annotatsiya:
 
ushbu maqolada boshlang’ich sinf matematika darslarida didaktik o’yinlardan 
foydalanish metodikasi va bu o’yinlar orqali o’quvchilarni teran mulohaza yuritishi, fikrlash 
qobiliyati, hisoblash malakalarini o’stirishi haqida fikr yuritilgan.
Kalit so’z:
 
boshlang’ich sinf, matematika, didaktik o’yin, aql charxi, matematik mashqlar, 
metodika
Boshlang’ich sinflarda matematika o’quvchilar uchun qiyin va kam tushunarli fan bo’lib 
tuyuladi. Shuning uchun bolalar ko’p hollarda qoidalarning ma’nosiga tushunmasdan quruq yod 
olishga harakat qiladilar, bu esa bilimda mavzularni o’zlashtirishga to’sqinlik qiladi. Keyinchalik 
o’quvchilar matematika darslariga bo’lgan qiziqishlari ham so’na boshlaydi, natijada o’quvchi
uchun matematika darsi eng murakkab fanga aylandi. 
O’quvchilarning darsda olgan bilimlari ongli ravishda mustaqil fikrlash asosida egallagan 
bo’lsagina, u ishonchli va mustahkam bo’ladi. O’qituvchi o’qitish jarayonida o’quvchilarni 
fikrlariga, izlanuvchanlikka, xulosa chiqarishga va umumlashtirishga undovchi metodik usullarni 
qo’llash muhim ahamiyatga egadir.
Didaktik o’yinlar darsda ishni individuallashtirish har bir o’quvchining kuchiga mos 
topshiriq berish, ularni qobiliyatini o’stirish imkonini beradi. “Har bir yaxshi o’yinning mehnat 
kuchi- mehnatni kuchaytirish va fikrlashni o’stirish xususiyati bo’ladi,” - degan buyuk pedagog 
A.S.Makarenko. Bu esa, o’z navbatida o’quvchilarning fikrlash qobilyatlarini yanada ortishiga, 
mulohaza yuritishga va o’quvchilarda hisoblash ko’nikmasini shakillantirishga yordam beradi.
O’yin jarayonida o’quvchilar dastlab faqat o’yinga qiziqa boshlasa, keyinchalik uni tezda o’yin 
bilan aloqador material qiziqtira boshlaydi. Endi unda shu mavzuni o’rganish, eslab qolish, o’yinga 
qatnashish istagi paydo bo’ladi. O’yin o’quvchilar diqqatini osonligicha jalb qilishga ularning eng 
muhim va murakkab narsalarga voqea va hodisalarga qiziqishlarini uzoq vaqt ushlab qolishga 
yordam beradi. O’quvchilarda bunday o’yinlar orqali, o’zaro xamkorlik va raqobat muhiti ham 
shakillanib boradi.
Didaktik o’yinlarni darsga moslashtirib tanlash va o’quvchilarning ma’lum bir o’yindan 
zerikkanlarini sezgach, uning yangi turlarini qo’llash zarur. Tanlangan o’yin qiziqarli, jumboqlarga 
boy, o’quvchilarning yoshiga mos, qisqa vaqtga mo’ljallangan bo’lishi kerak .
Quyida boshlang’ich sinflarning matematika darslarida qo’llaniladigan didaktik o’yinlardan 
namunalar keltirib o’tamiz.