Agrokimyo va tuproqshunoslik

3
BO
3 
+ OH
ˉ 
9,2 
Ulardan tashqari tuproqda ishqoriy muhitni natriy va kaliy karbonat, natriy va 
kaliy gidrokarbonat hamda Са ва MgCO
3
keltirib chiqaradi. 
3.Tuproqdagi ishqoriylik
, ham aktual va potensial ishqoriyliklarga ajratiladi. 
Birinchisi gidrolitik-ishqoriy tuzlar dissotsiatsiyalanganda gidroksil ionlarni hosil 
bo‘ladi. Potensial ishqoriylik-tuproq majmuasida, natriy ionlarning hosil bo‘lishi bilan 
bog‘liq. 
[ТСK
2
ˉ] 2Na
+
 + CaSO
4
 = [ТСK
2
ˉ] Ca
2+
 + Na
2
SO
4 
Na
2
CO
3
 + CaSO
4 
= CaCO
3
 + Na
2
SO
4 
Na
2
CO
3
 + H
2
SO
4
 = Na
2
SO
4
 + H
2
O + CO
2 
4. Nordon tuproqlarning xossalarini yaxshilashda yerni ohaklash usulidan 
foydalaniladi. Yerga ohak solinganda tuproqning kislotaliligi neytrallanadi. Tuproqni 
ohaklaganda quyidagi almashinuv reaksiyasi asosida, tuproqning singdirish 
kompleksidagi vodorod kalsiy bilan siqib chiqariladi hamda tuproq xossalari 
yaxshilanadi: 
Н
Tuproq + СаСО
3 
 = Tuproq ] Са + Н
2
О +СО
2
. 
Н
Ohaklash usuli tayga o‘rmon zonasidagi podzol, chimli podzol va botqoq singari 
kislotali tuproqlarida keng ishlatiladi.
Ishqoriy reaksiyaga ega bo‘lgan sho‘rtob va sho‘rtobsimon tuproqlarning salbiy 
xossalarini yaxshilash uchun gipslash usulidan foydalaniladi. Bunda tuproq bilan gips 
orasida kechadigan quyidagi reaksiya natijasida almashinuvchi (singdirilgan) natriy 
ioni kalsiy bilan almashinadi: