‘z b e k ist 0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

s
qalinligi 
s =
4,9 mm, tokchalaming o‘rtacha qalinligi /=7,5 mm hamda 
yumoloqlash radiusilari 
R
= 8 mm va 
r
= 3 mm.
Balka profilini yasash uchun o ‘zaro perpendikular b o ig an chiziqlar 
chizib, ularga 
h
va 
b
ning kattaligini oichab qo‘yamiz hamda devor 
qalinligi 
s
ni yasaymiz. Tokchalaming qiyaligini yasash uchun ulaming 
b—s
chetki nuqtalaridan —
ga teng b oig an kesmaning uzunligini, ya’ni
73-4,9
—
=
17,025 mm ni o ichab qo‘yamiz. So‘ngra o‘rtacha qalinlikning
oxirgi nuqtalaridan aw alroq yasab qo‘yilgan to‘g‘ri burchakli uchbur- 
chaklaming gipotenuzalariga, ya’ni qiyaligi 12% b o ig an
AC
va 
FC
to‘g‘ri chiziqlarga parallel chiziqlar o ‘tkazamiz, shunda tokchalaming 
qiyaligi 12% boiadi. Keyin 
R v a r
radiuslar bilan profilning tegishli joy- 
larini yumaloqlab chiqamiz.
4 -misol. 
14-nomerli 
shveller 
kesimining 
profili 
yasalsin 
(3.81-shakl).

---

ж
23
\ л
Yechish.
Davlat standarti bo‘yicha hamma shvellerlar tokchasining 
qiyaligi 10% deb belgilangan. Uning profili o ‘lchamlari ham shu stan­
dart ko‘rsatilgan jadvaldan olinadi. Bu nomer uchun profil balandligi 
h=
140 mm, tokchalaming kengligi 
b
=58 mm, devoming 
qalinligi 
5=4,9 mm, tokchalaming o ‘rtacha qalinligi /=8,lmm, yumaloqlash radi­
uslari 
R
=8 mm va 
r
=3 mm bo‘ladi.
Profil yasash uchun bu yerda ham o‘zaro perpendikular bo‘lgan to‘g ‘ri 
chiziqlar chiziladi va ularga