‘z b e k ist 0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

a
va 
b
larda 
3.78-shakl.
ko‘rish mumkin.
Ko‘p detallami chizishda ulaming sirtlari orasida mavjud bo‘lgan qi­
yalikni chizishga to‘g‘ri keladi, masalan, sof po‘latdan tayyorlangan bal- 
ka va rels (temir yo‘l izi) va ayrim quyma detallaming (3.80- shakl) kesi- 
mi, ya’ni ko‘ndalang profilini chizishda qiyalik qo‘llaniladi.
Qiyalikni yasashga oid ba’zi bir amaliy misollami keltiramiz.
1- misol. 
1:4 nisbatli qiyalik yasalsin.
Yechish.
Yasaladigan to ‘g ‘ri burchakli uchburchak katetlarining nis­
bati 1:4 bo‘lishi uchun ulaming uzunligi, ya’ni birinchi katetining kat- 
taligi bir birlik bo‘lsa, ikkinchi katetining kattaligi undan 4 baravar katta, 
ya’ni 4 birlik bo‘lishi kerak va hokazo.
Shunga ko‘ra, biror to‘g‘ri chiziq tanlab olamiz (3.79-shakl, 
a),
un- 
dagi 
О
nuqtadan bu chiziq bo‘yicha o‘ng yoki chap tomonga 4 birlik (40 
mm) o‘lchab qo‘yib, 
A va С
nuqtalami aniqlaymiz. So‘ngra 
О
nuqtadan 
A C
to‘g ‘ri chiziqqa peфendikular chiqaramiz va unga bir birlik (10 mm) 
o‘lchab qo‘yib, 
В
nuqtani topamiz. Agar 
В
nuqtani 
A v a C
nuqtalar bilan 
birlashtirsak, 
AOB
va 
COB
to‘g ‘ri burchakli uchburchaklar hosil bo‘ladi. 
Bu uchburchaklar katetlarining o‘zaro nisbati 
OB/OA=OB/OC=
1/4 yoki 
25 % bo‘ladi.
jS d l±
7 "
3
2 
1
№
1 
2 
3
4 0
t
$
a)