‘z b e k ist 0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

N
ъ
4
!UU
p .
___
F
л
4
-------
-
—
---------
b)

---

2- misol. 
20 %li qiyalik yasalsin.
Yechish.
Qiyalikni foizlar, ya’ni yuz sonining ulushilari bilan aniq- 
lashda ham l-m isolda ko‘rsatilgan usuldan foydalanishga to‘g‘ri keladi. 
Bu yerda qiyalikning 20% li bo‘lishi uchun to‘g ‘ri burchakli uchburchak 
katetlarining nisbati 1:5 bo‘lishi kerak. Buning uchun uzunligi 100 mm 
boigan 
F M
to‘g‘ri chiziq kesmasini tanlab olib (3.79-shakl, 
b),
unga 
F
nuqtadan perpendikular chiqaramiz. So‘ngra 
F
nuqtadan bu perpendi­
kular bo‘yicha, yuqoriga yoki pastga 20 mm uzunlikdagi kesmani oichab 
qo‘yib, 
N va К
nuqtalami hosil qilamiz. Belgilangan 
N va К
nuqta­
lami 
M
nuqta bilan birlashtirsak, to‘g‘ri burchakli 
MNF
va 
MFK
uch- 
burchaklarga ega b oiam iz. Bu uchburchaklar katetlarining nisbati 
FN/FM=FK/FM=2
0 /100= 1/5 yoki 20 % boiadi.
Quyidagi 3 va 4-misollarda shveller va qo‘shtavr balkasining kesi- 
mini yasash ko‘rsatilgan (3.80 va 3.81-shakllar).
3 -misol. 
14-nomerli qo‘shtavr balka kesmasining profili yasalsin 
(3.80-shakl).
Yechish.
Davlat standard ko‘rsatmasi bo‘yicha hamma qo‘shtavrlar 
tokchasining qiyaligi 12% ga teng, profillaming oicham lari ham shu 
Davlat standartida ko'rsatilgan jadvaldan olinadi. 14-nomer uchun profil 
balandligi 
h
= 140 mm, tokchalaming kengligi 6=73 mm, devorining