o ‘ng qiig‘og‘idan shimol-sharqda joylashgan Q o zo g ‘iston cho‘llarida) Muhammad Shayboniyxon boshchiligida qipchoq toifasiga mansub ko‘chm anchi o ‘zbeklar tomonidan bosib olinadi va 92 urug‘ga mansub b o ig a n ko‘chmanchi o ‘zbek toifasi vakillari bu hududga ko‘plab kelib joylasha boshladi. Ko‘chmanchilar o ‘troq aholini sort deb ataganlari sababli ko‘chmanchi o ‘zbeklar o ‘zIari bosib olgan va o ‘zini turk deb nomlagan o ‘troq (juda k o ‘p hollarda zullisonayn, shaharda istiqom at qiluvchi yoki sug‘orma dehqonchilik bilan shug‘ullanuvchi) aholini, odatiga ko‘ ra, sort deb atadi. Natijada XVI asr va undan keyingi davrda hozirgi O‘zbekistonda (Shayboniylar davlati hududida) aholini sort- o'zbekka ajratish ommalashdi. [So/?] atamasi bilan Qoraxoniy- Chingiziy-Temuriylar davlatida turk deb atalgan, qarluq toifasiga mansub turkiyzabon (va zullisonayn) o ‘troq aholining (ularga singib leetgan boshqa elatlarning) avlodlari, o ‘zbek nomi bilan qipchoq toifasiga mansub Shayboniyxon bilan kelgan ko'chm anchi cliorvachilik yoki lalmikor dehqonchilik bilan shug'ullanuvchilar atalgan. XVII—X IX asrlarda badiiy adabiyotda [sort] va [o ‘zbek\ atamalarining q o ‘llanilishi shu farqlanish bilan b o g ‘liq. Turdi Farog‘iy she’riyatida, Abdulla Qodiriyning « 0 ‘tkan kunlar» va «Mehrobdan chayon» asarlarida buning yorqin namunasini ko‘rish mumkin. Chunonchi, Turdi g'azallaridan birida shunday baytlar