R sayfullaye V a, B. M e n g L iy e V, G. Bo q iyeva, M. Q u r b o n o V a, Z. Y u n u s o V a, m a b u z a L o V a h o z I r g I

(turklar) deb atagan, vilarni shu m intaqada yashayotgan o ‘g‘uz,
turkman va uyg‘urlardan farqlagan. Qarluq toifasiga mansub
bo‘lgan xalq hozirgi o 'zb ek millatining asosini tashkil etgan va IX
asrlardan boshlab e tn ik asos 
turk, turklar, til esa turkiy deb
nomlangan deb ayta o la m iz . Til x u su siyati shundan dalolat berib
turibdi. IX—XVI asrlarda bu turklar o ‘zlari bilan yondosh yashagan
o‘g ‘uz, uyg‘ur q a v m in i, IX asrdan boshlab boy va obod, yuksak
madaniyatli o‘lkaga k o ‘plab ko‘ chib k elgan va o ‘troqlashgan
arablarni, XI—X IV asrlarda Chingiz, B o tu , Chig‘atoy, J o ‘ji kabi
m o‘g‘ul sarkardalari q o ‘shini tarkibida kelgan har xil m o‘g‘ul va
o‘sha davr janubiy Sharqiy Sibir, Shim oliy Xitoy (M ochin), hozirgi
M o‘g‘uliston, O ltoy m intaqalarida yashagan qirg‘iz va uyg‘ur
toifalariga mansub turkiy urug‘ v a qavm larni, XIV—XV asrlarda
eronzamin, arabzamin, Rum (Sharqiy R im imperiyasi, Vizantiya —
hozirgi Turkiyaning ¿Vnadolusi), Kavkaz, Volgabo‘yi olkalaridan
ko‘chirib keltirilgan turkiy va noturkiy elatlar vakillarini o ‘z
tarkibiga singdirib, o ‘z i ham, tili h a m shu nom bilan atalib keldi.
Alisher Navoiy h am b u xalq va tiln i shu nom bilan — turklar va
turkiy deb ataydi va a turli qavm va u ru g ‘larga bo‘linishidan qat’i
nazar, til (jumladan, adabiy) va m adaniyat jihatdan bir deb bilib,
g‘urur bilan:
Agar bir qavm. v a gar yuz, y o ‘qsa, iningdur —
Uuqarrar turk ueusi xud meningdur.
Olibmen taxti farm onim g‘a oson
Cherik tortmay Xitodin to Xuroson.
Ko'ngul bermish so ‘zimga turk jon ham,
Na yolg'iz turk, balkim turkmon ham.
(«Farhod va Shirin»dan)