huk m ronlik qilgan eftalitlar turkiy xalqlarga mansub bo'lgan.
O 'zb ek iston hududida qadiin davrlardan boshlab turkiy va eroniy
xalqlar (hozirgi kundagidek) yonm a-yon va ittifoq yashab kelgan.
O 'zbek xalqining tarixiy ildizi ham mana shu qadimgi davrlarga
borib taqaladi. Lekin bu asosni faqat o'zbek xalqiga nisbat berish
mu mkin em as. Turkiy-eroniy qorishma — Markaziy Osiyoning
barcha xalqlari uchun umumiy asos. Shuning uchun bevosita
o 'zb ek xalqi, hozirgi o'zbek millati asosini O'zbekiston hududida
turkiy xalqlarning qarluq toifasiga mansub bo'lgan
Ilikxon
(Q oraxoniylar) davlatining o'matilishi, bu davlatda rasmiy saroy tili
sifatida, M ahm ud Koshg'ariy ta’biricha, «turkiy xoqoniy»ning
o m m alash ish davrida ko'rish mumkin. Mahmud Koshg'ariyning
«D evo n u lug'otit turk» asarida turkiy xoqoaiy tilining berilgan
leksik-gram m atik xususiyatini Yusuf Xos Hojibning qariyb 15000
m isralik «Qutadg'u bilig» asari til xususiyati bilan qiyoslash
M abm ud
Koshg'ariyning
«turkiy xoqoniy»i,
Xos
Hojibning
10
«turkcha»si va A h m a d Yugnakiyning «turkiy»si ayni bir til
ekanligini ko‘rsatadi. B u til — X orazm iyning «Muhabbatnoma»,
Xo‘jandiyning «Latofatnom a» asarlarida o ‘ z aksini topgan, Sayfi
Saroyi,
Yusuf
A m iriy ,
Atoiy,
Sakkolciy,
Lutfiy
asarlarida
sayqallangan, Alisher
Navoiy asarlarida kamolot
bosqichiga
ko'tarilgan eski o'zbek: tilining ilk taraqqiyot bosqichi. Shuning
uchun Mahmud
K o sh g ‘ariy Q oraxoniylar davlati xalqini turk
Do'stlaringiz bilan baham: |