R sayfullaye V a, B. M e n g L iy e V, G. Bo q iyeva, M. Q u r b o n o V a, Z. Y u n u s o V a, m a b u z a L o V a h o z I r g I

qildi. 1939-yilda Anqarada Besim Atalay taijimasida turk tilida
bosildi. Olim S.M utallibov devon taijimasi ustida samarali ishlab,
1960—63-yillar d av om id a uch tomda o‘zbek tilida nashr qildi.
Mahmud K oshg‘ariyning asari kirish va lug “at qismidan iborat.
Kirish qismida r a u a llif «Devon»ning yaratilish sabablari, o ‘z is h
uslubi, 
asarning 
tuzilishi, 
turkcha 
so‘zlam ing 
tuzilishida
qo‘llaniladigan harflar, kitobda aytilgan va aytilmagan narsalar,
turkiy tabaqalar v a qabilalarning bayoni, turk tilining xususiyatlari,
tilda va lahjalarda b o la d ig a n farqlar haqida fikr yuritadi.
Asarning lug‘at qism ida 7500 so‘z sakkiz b o ‘limda izohlanadi.
Mahmud Koshg‘ariy turkiy tillar qurilishini tasvirlashda qiyosiy
usuldan 
foydalanib, 
tilshunoslikda 
qiyosiy-tarixiy 
m etodning
asoschilaridan biri b o i i b qoldi.
llmiy fan xazinasiga bebaho durdonalar qo‘shgan Mahmud a z -
Zamaxshariyning qadim gi turkiy tilshunoslikda ham o'ziga x o s
o ‘rni bor. Zam axshariy — yirik tilshunos sifatida arab tilshunos-
ligining rivojiga ulkan hissa qo'shgan olim. Biroq uning lug'atlarida
turkiy so'zlarga ham alo h id a e ’tibor berilib, ularda XII—XIII asrlar
Markaziy Osiyo turkiy adabiy tilining leksikasi o ‘z aksini topgan.
XIII—XIV asrlarda yashab ijod etgan 
Abu Hayyon a l -
Andalusiyning qadim gi turkiy tilshunoslikda tutgan o ‘mi o ‘ziga xos.
U turkiy va arab til muqoyasasiga doir ko'plab asarlar yaratgan
boifb, ulardan 
xarakterlisi «Kitob al-idrok li lisonal-atrok»
lug'atidir. 'Asar 1312—yilda Qohirada bitilgan b oiib , lug‘at v a
grammatikadan