Mustaqillik yillarida O‘zbekistonda bozor munosabatlariga asoslan- gan

12.4.
 
Marketing kommunikatsiyasi kompleksi (reklama, sotishni 
rag‘batlantirish, tashviqot, jamoa bilan ishlash, shaxsiy sotuv, 
bevosita sotuv) 
 
Marketing tizimida kommunikativ jarayonlarni boshqarish: 
1.
Kommunikatsiyalar va tovarlarni ilgari surish strategiyalarini 
ishlab chiqish samarali kommunikatsiyalar algoritmini asoslash. 
2.
Hamkorlik, 
iste’molchilar 
va raqobatchilar 
bilan 
o‘zaroharakatlanishning samarali tizimini ishlab chiqish. 
3.
Multimedia – kompaniyalarning optimal qarorlarini ishlab 

---

310 
Shaxsiy sotish 
(Personal Selling) 
Ommaviy sotish 
(Mass Selling) 
Targ’ibot 
(Promotion ) 
usullari 
Reklama 
Publicity 
chiqish: reklama maqsadlarini tasdiqlash, reklama budjeti haqida qaror 
qabul qilish, reklama vositalarini tanlash, reklamaning samaradorligini 
baholash. 
4.
Bevosita marketing dasturini ishlab chiqish, savdoni 
optimallashtirish va PR(Public Relations). 
4P- (Mahsulot, Joy, Narx, Targ‘ibot). 
Targ‘ibot – 
marketingning 
zamonaviy 
ko‘rinishi. Targ‘ibot 
(Promotion) 
– 
Sotuvchi va xaridor o‘rtasidagi xaridorning xatti-harakati va 
fikrlashiga 
ta’sir etgan holda ma’lumot almashinuvi. Marketing 
menejerlarining asosiy vazifasi – mijozlar va ular guruhiga kerak mahsulot 
aynan qaysi joyda va ularga ma’qul narxni ma’lum qilishdir. 
Targ‘ibot (Promotion) - marketingning zamonaviy ko‘rinishi: 
12.1- rasm.
Targ‘ibot usullari 
Targ‘ibot usullari: 
1.
Shaxsiy (Personal Selling) sotish – sotuvchi va potensial xaridor 
o‘rtasidagi to‘g‘ridan to‘g‘ri muloqotni bildiradi. Shaxsiy sotish orqali 
sotuvchi darhol xaridorni fikrini bilib olish va keyinchalik qaror qabul 
qilishni osonlashtiradi. Ko‘p marketologlar shaxsiy sotishni tatbiq qilishda 
juda qimmat va murakkab hisoblaydilar. 
2.
Ommaviy sotish (Mass Selling) – bir vaqtning o‘zida ko‘plab 
potensial xaridorlar bilan muloqotda bo‘lish. Odamlar gavjum joyda 
«ommaviy sotish»ning eng asosiy ko‘rinishlaridan biri. An’anaviy OAV- 
jurnal, gazeta, radio va TV hamda internet orqali xat yuborishni o‘z ichiga 
oladi. Reklama qilishda pul to‘lanadi, lekin «ommaviy sotish»ning boshqa 
ko‘rinishi publicity- oshkoralik «tekin». 
3.
Sotish targ‘ibot qilish - (Sales promotion) – bu reklama qilish, 
ommaviy yoki shaxsiy sotishdan boshqa – mahsulotga mijozlarning 
qiziqishini orttirgan holda sotish hatti-harakatlari. 

---

311 
Sotish bo‘yicha 
menejerlar 
Marketing 
menejerlar 
TARG’IBOT 
ni amalga 
oshiruvchi 
subyektlar 
Reklama bo‘yicha 
menejer 
Chegirma 
targ‘iboti 
bo‘yichamenejer 

---

312 
Targ‘ibotni amalga 
Xarid
o
g
sh
a
iruvchilarning 
vazifalari 
Xaridga undash 
Ishontirish 
Ma’lumot yetkazish 
12.2- rasm.