Mustaqillik yillarida O‘zbekistonda bozor munosabatlariga asoslan- gan

Past narxlar strategiyasi. 
Past narxlar strategiyasi tovarni sotib 
oluvchilar uning qiymatini idrok etadigan darajadan pastroq, ya’ni tovarni 
o‘z narxidan ko‘ra pastroq baholashni belgilashni ko‘zda tutadi. Bu strategiya 
tadbirkorlar tomonidan bankrotlikdan qochib, ishlab chiqarish quvvatini 
oshirib yuborganda, korxona o‘z mahsulotini bozor- da uzoq vaqt mavjud 
bo‘lishini hisobga olmagan holatlarda qo‘llaniladi. 

---

251 
Past narx strategiyasi sifatli o‘rtadan past (lekin yomon emas) tovarlarga 
nisbatan ham qo‘llaniladi va ularga uzoq muddatga past darajadagi narxni 
o‘rnatishni ko‘zda tutadi. 
Past narxlar strategiyasi, shuningdek, yangi tovarni bozorga olib 
chiqishda uni bozorga tez singib ketishi «yorib o‘tish», iloji boricha ko‘proq 
miqdordagi xaridorlarni qamrab olishi potensial raqobatchi- larning bozorga 
kirishini cheklash yoki sekinlashtirish maqsadlarida narx belgilashda 
qo‘llaniladi. «Yorib o‘tish» strategiyasi bozorda o‘z o‘rnini mustahkamlab 
olgandan keyin narxni asta-sekin oshirib borishni ko‘zda tutadi. Bu 
strategiya: agar xaridorlar narx darajasiga yuqori ta’sirchanligi bilan 
xarakterlansa, ushbu tovar ommaviy ishlab chiqarilib, mahsulot birligiga 
xarajatlar ishlab chiqarish hajmi oshishi bilan tez pasaysa, agar 
raqobatchilarning ushbu korxona bilan taqqoslanganda xarajatlari ancha 
yuqori bo‘lsa va ular «narxlar urushi» dan qochish uchun o‘z narxlarini 
pasaytirmasalar muvaffaqiyatli bo‘lishimumkin. 
Past narxlar strategiyasi yangi tovarni bozorga kiritish bosqichida uning 
sotilish istiqbolini aniqlash, narxning maqbul darajasini topish imkonini 
beradi, firmaga o‘zi hatto orzu qila olmaydigan bozorlarga kirishga ham 
imkoniyat berishi mumkin. 
Mahsulot birligini qoplashning past summasiga qaramasdan bu 
strategiyada savdoning hamma hajmini qoplab yuqori summa bilan 
ta’minlanadi. Past narxlar strategiyasi «tez» foyda olishdan ko‘ra uzoq vaqt 
foyda olishni ko‘zda tutadi. Yangi mahsulot ishlab chiqishga ketganxarajatlar 
bu strategiyada «qaymog‘ini olish» strategiyasiga nisbatan ancha vaqt 
o‘tgandan keyin qoplanadi. 
Past narxlar strategiyasi bozorga tez «yorib kirish» maqsadida firma 
uchun xavfli bo‘lishi mumkin. Past narxlar firmaning ishlab chiqarish 
imkoniyatlaridan sezilarli oshib ketuvchi talabni keltirib chiqarishi mumkin. 
Shunday holat yuz berishi mumkinki, uning oqibatida firma narxni oshira 
olmasligi, natijada u moliyaviy yo‘qotishlarga duch kelishi mumkin. Past 
narxlar strategiyasi uzoq muddatli foydaga ziyon yetkazishi mumkin.