Mustaqillik yillarida O‘zbekistonda bozor munosabatlariga asoslan- gan

Sotuv bo‘limi – 
firmaning o‘z mahsulotlarini vositachilar va savdo 
korxonalari orqali sotilishini tashkil qilish bilan shug‘ullanadi. 
Korxona rahbariyati 
– yirik sotuv jarayonlarida, masalan, investision 
tarmoqlarga tovar, xomashyo, ayrim texnik vositalar kabilar- ni sotishda 
ishtirok etadi. Kerak bo‘lganda kommivoyajerlar faolyatini qo‘llab- 
quvvatlaydi, ishbilarmonlik aloqalari katta ahamiyatga ega. 
Konsignator 
– eksportyordan o‘z omboriga tovar konsignatsiya 
shartnomasida belgilangan muayyan shartlarda sotadi. Shartnomada 
jo‘natilgan tovar nomi, narxi, sotish muddati va boshqalar ko‘rsatilgan 
bo‘ladi. Konsignator tashqi savdo ishlaridagi komissionerlarning 
ko‘rinishlaridan biri, lekin u tovarlar savdosini konsignat belgilagan 
narxlarda, uning hisobiga, ammo o‘z nomidan olib boradi. 
Agentlik harakat (ish)lari 
– prinsipial, deb ataladigan bir savdo va 
tijorat tomonning agenti topshirig‘idan iborat. 
Sanoat agentlari muayyan joylarda o‘zaro raqobatda bo‘lmagan bir 
qancha sanoat tovarlarini sotish bilan shug‘ullanadilar. Aksariyat hollarda 
savdo agentlari kommivoyajerlar, deb yuritiladi. 
Kommivoyajer 
– korxona xizmatchisi bo‘lib, u mijozlarni qidirish, 
ularga tovarni tanishtirish, ularning talabini shakllantirish bo‘yicha ish olib 

---

262 
boradi. Kommivoyajerlar faoliyati, vakolatlari firma rahbariyati tomonidan 
tartibga solib turiladi. U firmadan uzoq hududda tovarni sotish, mijozlarni 
topish bilan shug‘ullanadi. Ya’ni uni fransuz tilida “sayohatchi sotuvchi”, 
deb ham atashadi. Kommivoyajer - savdo firmasining namunalarini sotuvchi 
sayyor agenti. 
Kommivoyajer – ulgurji savdo qiluvchi tovarni nafaqat sotadi, 
shuningdek, sotilgan tovarni xaridorga yetkazib ham beradi.