Mustaqillik yillarida O‘zbekistonda bozor munosabatlariga asoslan- gan

Xaridning keyingi taqdiri. 
Ishlab chiqaruvchi xarid qilgan shaxs uning 
tovaridan qanday foydalanayapti, degan savollarga ham javob topa olishi 
kerak. Agar tovar tokchada chang bosib yotgan bo‘lsa, demak, sotib olgan 
odam undan qanoatlanmagan, u haqidagi fikrlari salbiy. Agar yoqmagan 
tovar sotib yuborilgan yoki foydaliroq tovarga almashtirilgan bo‘lsa, ishlab 
chiqaruvchilarning yangi tovar ishlab chiqarish hajmi pasayadi. Bundan 
tashqari yetkazib beruvchi kompaniya xaridorlar bilan mahsulotni 
qo‘llashning yangi vositalarini topsa, u bundan yutadi. 
Xaridor qachondir sotib olgan tovaridan butunlay voz kechishi, ishlab 
chiqaruvchi esa o‘z mahsulotidan nimaiki (chiqindi) qolgan bo‘lsa, atrof- 
muhitga zarar yetkazmasligi uchun harakat qilishi kerak bo‘ladi (bankalar, 
shishalar va pamperslar bilan bo‘lgan hodisadagi kabi). Ekologiya va 
chiqindilarni zararsizlantirish muammolarining o‘sib borishi xaridorlarning 
atirlarning 
chiroyli 
shishachalarini 
tashlab 
yuborish 
borasidagi 
anglashmovchiliklari Fransiya Rochas kompaniya- sining parfyumeriya 
tarmog‘ida yangi g‘oyaga undadi. 1994–yilda Rochas hajmi 30, 50 va 100 
ml. bo‘lgan va tugasa mos keluvchi do‘kondan yana to‘ldirib olish imkonini 

---

189 
beruvchi flakonlarda yangi 
«parvoz suvi» ni taqdim etdi. 
Xarid qilgan odam uning tovari taqdirini quyidagicha belgilaydi: 
1. Mahsulotdan 
vaqtincha 
qutiladi. 
2. Mahsulotdan 
qutiladi. 
3. Mahsulotdan butunlay qutiladi. 4. Foydalaniladi. 5. Ijaraga beriladi. 
6. Qarzga beriladi. 7. Vazifasiga ko‘ra ishlatiladi. 8. Uni qo‘llashning yangi 
usuli topiladi. 9.Yaxshi kunlar kelguncha, saqlanadi. 10. Berib yuboriladi. 
11. Almashiladi.12. Sotiladi. 13. Tashlab yuboriladi.Sotish uchun. 15. Foydalanish 
uchun. 16. Vositachiga.