Бошқармадаги низо

1.2. Республика умумдавлат бизнес ҳужжатларини юритиш 
тизими ва уни бошқаришни такомиллаштиришдаги ўрни. 
1972 йилдан мамлакатда ташкилий-фармойиш ҳужжатларини 
тайёрлаш ва расмийлаштиришнинг умумдавлат ягона қоидалари 
ҳамда ҳужжатлар билан ишлашни ташкил этишнинг ягона 
қоидалари амал қила бошлади. Бу йўналишдаги ишлар муттасил 
ривожлантириб борилди, яна бир қатор давлат ягона нусхалари 
тасдиқланди. 1984-1986 йилларда Умумдавлат ҳужжатшунослик ва 
девонхона иши илмий тадқиқот институти бошқарувининг ҳужжат 
асосларини ташкил этишнинг мукаммал тизимини ишлаб чикди, бу 
тизим “
Бошқарувни ҳужжатлар билан таъминлашнинг давлат 
ягона тизими
” номи билан юритилди. Ҳозирда бу йўналишдаги 
ишларни компьютерлаштирилган асосларга кучириш юзасидан 
кенг кўламли иш олиб борилмокда. 
Ўзбек тилига Давлат мақоми берилган бугунги кунда узбек 
тилида мукаммал ҳужжатчиликни яратиш энг долзарб вазифадир. 

---

10 
Муассаса, ташкилот, корхона ва фирмалардаги ишни ишлаб 
чиқариш тараккиётига мувофиқ ташкил этишда, умуман, бошқарув 
соҳасида ҳужжатларнинг ўрни ва аҳамияти бекиёсдир. 
Ҳар қандай ҳужжат муайян ахборотни у ёки бу тарзда 
ифодалаш учун хизмат қилади ва шу сабабли ҳар қандай 
ҳужжатдаги асосий унсур, бу тилдир. 
“Ўзбекистон Республикасининг Давлат тили ҳақидаги” 
Қонуннинг 7-моддасида “Ўзбекистон Республикасида муассаса, 
корхона, ташкилот ва бирлашмаларда иш Республика давлат 
тилида юритилади” деб ёзилган ва 22-моддасида иш қоғозларининг 
матнларии ўзбек тилида бўлиши талаби қўйилган экан, бу 
вазифаларни амалга ошириш қандайдир ўзбошимчалик ва 
ўзибилармончилик тарзида бориши керак эмас. Акс ҳолда у 
ҳужжатларда хилма-хилликка ва идоралараро тушунмовчиликка 
олиб келади. 
Бизнес ҳужжатларини юритиш тадбиркор вазифалари ичида 
муҳим ўрин эгаллайди. 
Бизнес ҳужжатларини юритиш аҳволи оқибатида ҳар бир 
тадбиркор тизимининг иш услубини белгилашни гапириш муболаға 
бўлмайди. Бизнес ҳужжатларини юритиш вазифалари, яъни 
ҳужжатлар 
билан 
ишлашни 
такомиллаштириш 
йўллари 
қўйидагилардир: 
- фирма, ташкилот ёки уларнинг раҳбарлари томонидан 
жунатиладиган ҳужжатларни алоҳида китобга рўйхатга олиш, 
ҳужжатлар жунатилаётганда уларнинг рақамини ёзиб қўйиш керак, 
шу ҳужжатнинг ва унинг рақамига суяниши керак; 
- ҳар бир келган хатга жавоб қисқа вақт ичида ташкилот 
манзилига юборилади. Ҳар бир ҳужжатнинг мазмуни ва баъзи бир 
саволларини аниқлаш учун ва тезкорлик билан зарур маълумотни 
бериш учун алоқа телефонини, ҳужжатнинг жунатилган ва 
тузилган куни қўйилиши керак; 
агар илова келтирилган бўлса, у ҳолда ҳужжат охирида шу 
ҳақда белги бўлиши керак. Агар хат бир қатор махсус маълумотга 
эга бўлса, у ҳолда хат бошида, раҳбар бутун ҳужжатнинг моҳиятига 
берилмасдан хатни малакали ечими учун бирор бир мутахассисга 
юбориши мумкинлиги ҳақида қисқа маълумот берилади. 

---

11