O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi navoiy davlat pedagogika instituti umumiy tilshunoslik

3-bosqich. YAkuniy 
bosqich (15 daqiqa) 
3.1. 
Mavzuni 
umumlashtiradi, u yuzasidan 
xulosa bildiradi. Bilimlarni 
mustahkamlash uchun testlar 
beradi
(4-ilova).
3.2. 
Guruhlar 
ishini 
baholaydi, faollarni alohida 
qayd qiladi va ballarni e‘lon 
qiladi. 
3.3. Mustaqil ish uchun 
vazifalar (savollar) beradi. 
Tinglaydilar. 
Testlarni yechadilar 
Vazifani yozib oladilar. 
 
1-ilova 
Guruhlarning bilim va ko‟nikmalarini baholash mezonlari 
 
Topshiriqlar, 
baholash 
ko‟rsatkichlari va 
mezonlari 
Maks. 
Ball 
1 
2 
3 
4 
5 
Maksimal ball 
2 
 
 
 
 
 
Savol to‟liq yoritib 
berildi 
0,5 
 
 
 
 
 
Javoblar yetarli 
darajada asoslab 
berildi 
0,5 
 
 
 
 
 
Guruh 
ishtirokchilari-ning 
faolligi 
0,5 
 
 
 
 
 
Berilgan savollarga 
javob berdi 
 
0,3 
 
 
 
 
 
Reglamentga rioya 
qildi 
0,2 
 
 
 
 
 
Jami 
2 
 
 
 
 
 
 
1, 5- 2 ball – “a‟lo” 
1- 1,4 ball – “yaxshi” 
0, 5- 0,9 ball – “qoniqarli” 
0 -0,4 ball – “qoniqarsiz” 
 

---

58 
2-ilova 
Ekspert varag‟i № 1 
1.Arab tilshunosligining paydo bo‘lishiga nima sabab bo‘ldi? 
2.Arab tilshunosligining dastlabki markazlari qayer? 
3.Amir bin Usmon Sibavayxiy kim? 
 
 
Ekspert varag‟i № 2 
1.Arab leksikografiyasida lug‘atlar mazmunan nechta guruhga bo‘linadi?
2.Arab tilida o‘zak nechta undoshdan iborat bo‘ladi va u nima deb ataladi? 
3.Arab tilshunosligida nechta so‘z turkumi farqlanadi? 
 
 
Ekspert varag‟i № 3 
1. ―At-tuhfatuz zakiyatu fillug‘atit turkiya‖ qanday asar? 
2. Qur‘on qanday asar? 
3.Halil al Farohidiyning qanday asarlari bor? 
 
 
 
 
Ekspert varag‟i № 4 
1. Undosh tovush arab tilshunosligida qanday nomlanadi?
2. Unli tovush arab tilshunosligida qanday nomlanadi?
3. Ega arab tilshunosligida qanday nomlanadi? 
 
 
 
 
Ekspert varag‟i № 5 
1. Kesim arab tilshunosligida qanday nomlanadi? 
2. Ismun nima? 
3. Fe‘lun nima?
4. Harfun nima?
 
 
3-ilova
TARQATMA MATERIALNING TAXMINIY NUXSASI 
FSMU TEXNOLOGIYASI 
F 
– fikringizni bayon eting.
 
S 
– fikringiz bayoniga biror sabab ko‘rsating.
 
M 
– ko‘rsatilgan sababni tushuntiruvchi biror misol keltiring.
 
U
– fikringizni umumlashtiring. 

---

59 
 
 
 
Ushbu texnologiya tinglovchilarni o‟z fikrini himoya qilishga, erkin fikrlash va o‟z 
fikrini boshqalarga o‟tkazishga, ochiq holda bahslashishga, egallangan bilimlarni tahlil 
qilishga, bilimlarni baholashga va tinglovchilarni bahslashish madaniyatini 
egallashlariga o‟rgatadi.
 
 
4-ilova 
 
Bilimlarni mustahkamlash uchun testlar
1. Arab tilshunosligi maktablari qaysilar
? 
a) Kufa maktabi; 
b) Basra maktabi; 
v) Bag‘dod maktabi; 
g) Kufa va Basra maktabi;
d) Madina maktabi. 
 
2. Arab tilshunosligining mashhur namoyandasi kim
? 
a) Abu Rayhon Beruniy; 
b) Abu Ali ibn Sino; 
v) Alisher Navoiy; 
g) Amir bin Usmon Sibavayxiy; 
d) Mahmud Koshg‘ariy. 
3. Amir bin Usmon Sibavayhiy qanday asar yozgan? 
a) «Al - kitob»;
b) «Poetika»; 
v) «Kratil»; 
g) ―Ritorika‖; 
d) «Muhokamat ul-lug‘atayn»;
4. Amir bin Usmon Sibavayhiy tilshunoslikning qaysi bo‟limini ishlab chiqqan
? 
a) fonetika; 
b) grammatika;
v) leksikografiya; 
g) leksikologiya; 
d) sintaksis. 
 
5. Arab tilshunosligida, ayniqsa, qaysi sohaga katta o‟rin ajratilgan
? 
a) fonetikaga; 
b) morfologiyaga; 
v) leksikografiyaga;
g) sintaksisga; 
d) leksikologiyaga. 
6. Xalil al - Farohidiyning birinchi arab tili lug‟ati qanday nomlanadi
? 
a) «Al - kitob»;
b) «Kitobul avomil»; 
v) «To‘lqinlar toshqini»; 
g) «Kitobul ayn»;
d) ―Sintaksis haqida‖. 
7. Feruzobodiyning 60 tomlik lug‟ati qanday nomlanadi? 

---

60 
a) «Al - kitob»;
b) «Kitobul avomil»; 
v) «To‘lqinlar toshqini»; 
g) «Qomus»;
d) ―Sangloh‖.