Materialalrni kesib ishlash, asboblar va stanoklar

CHo’yanni kesib ishlash tezligi po’latni kesib ishlash tezligidan pastroq 
bo’ladi. Buning sababi shuki, cho’yanda karbidlar, qum, shlak va boshqa 
qo’shimchalar bo’lganligidan uning issiqlik o’tkazuvchanligi past va 
20
«MetalCuttingTheoryandPractice» DavidA.Stephenson, John S. Agapiou 162-163 pg 

---

58 
ishqalab edirish xususiyati yuqoridir.

Issiqlik o’tkazuvchanligi yuqori va mustahkamlik chegarasi pastroq 
bo’lgan rangdor metallarii kattaroq kesish tezliklari 
bilan ishlash mumkin.
Keskich materiali 

Har xil asbobsozlik materiallarining sifatlarini bir-biriga taqqoslash, uchun 
biror markadagi qattiq qotishma etalon qilib olinadi. 

Po’latlarni yo’nishda T15K6 markali: qattiq . qotishma uchun, cho’yanlarni 
yo’nishda esa VK6 markali qattiq qotishma uchun kesish tezligini birlik deb 
qabul qilsak, boshqa asbobsozlik materiallari uchun kesish tezligini shu 
materiallarning sifatiga qarab, katta yoki kichik birliklardagi K koeffisient 
tarzida ifodalashimiz mumkin. Bu koeffisientning qiymatlari jadvallarda 
beriladi. 
Kesish chuqurligi va surish qiymati 
Kesik kesimining kesish 
chuqurligi yoki surish qiymati hisobiga ortishi 
bilan kesish kuchlari Px, Py, Pz ortadi
, bu esa kesish jarayonida chiqadigan 
issiqlik umumiy miqdorining ortishiga sabab bo’ladi. Kesik enining kesish 
chuqurligi hisobiga ortishi bilap keskich asosiy kesuvchi qirrasining kesish 
yuzasiga urinish sirti ortadi. Bu xol issiqlik niig keskich kesuvchi qirrasidan 
tanasiga o’tkazilishini oshiradi.
Kesik qalinligining yoki surshi qiymatining oshirilishi bilan kesish 
kuchlari ortadi va kesish zonasidan issiqlik ning keskich tanasiga o’tkazilishi bir oz 
yaxshilanadi. SHunday qilib, bularning hammasi kesuvchi asbob turg’unligining 
pasayishiga va uning tez eyilishiga olib keladi, binobarin, kesish tezligini 
pasaytirish zarurati tug’iladi. Surish qiymatining va kesish chuqurligining kesish 
tezligiga ta’siri quyidagi formula bilan ifodalanadi: 
bu erda Cv — ishlov berish sharoitiga (yo’niladigan metall, keskich materiali, 
kesuvchi asbob geometriyasi, sovitish suyuqligining ishlatilish-ishlatilmasligiga 
bog’liq koeffisient; t -kesish chuqurligi, mm; s - surish, mm/ayl;




y
x
s
t
C


---

59