Toshkent Davlat Iqtisodiyot Universiteti Samarqand Filiali Buxgalteriya Hisobi va Audit 420- guruh talabasi Zuxurov Farruxning Boshqaruv Hisobiga kirish fanidan
Toshkent Davlat Iqtisodiyot Universiteti Samarqand Filiali Buxgalteriya Hisobi va Audit 420- guruh talabasi Zuxurov Farruxning Boshqaruv Hisobiga kirish fanidan Mustaqil ishi
Mahsulotlar tannarxini xarajatlarni to‘liq taqsimlash va o‘zgaruvchan xarajatlar bo‘yicha hisoblash yo‘llari
Tekshirdi: Mardonov M
Bajardi: Zuxurov Farrux
Reja: 1.Tannarx haqida ma’lumot 2. Mahsulotlar tannarxini xarajatlarni to‘liq taqsimlash
Tannarx haqida ma’lumot
Tannarx — bu mahsulotni ishlab chiqarish uchun sarflangan xarajatlarning puldagi ifodasidir. Bu oʻrinda mahsulot tannarxini uning qiymatidan farqlash lozim. Maʼlumki, mahsulot qiymati oʻz ichiga sarflangan ishlab chiqarish vositalari qiymati hamda yangidan yaratilgan qiymatni toʻliq oladi. Oʻz navbatida yangidan yaratilgan qiymat ish haqi va yalpi foydaga ajraladi.
Tannarx, mahsulot tannarxi — korxonaning maxsulot ishlab chiqarish. va uni sotish hamda ishlar bajarish yoki xizmatlar koʻrsatish uchun qilgan jami joriy xarajatlarining pul shaklidagi ifodasi. Tovar ishlab chiqarish.da T.ning muxim elementlari — chetdan olinadigan xom ashyo, asosiy materiallar, elektr energiya resurelari chiqimlari; asosiy va kushimcha ish xaki; ijtimoiy sugʻurta ajratmalari; amortizatsiya ajratmalari va boshqa sarfxarajatlar. T.ga yuqorida sanab oʻtilgan bevosita ishlab chiqarish. jarayonlari bilan bogʻliq xarajatlardan tashqari noishlab chiqarish chiqimlari: idishlarga, mahsulotlarni oʻrashjoylash va joʻnatishga qilingan xarajatlar; mahsulotni sotish bilan bogʻliq chiqimlar; i.t. va tajribakonstruktorlik ishlari, reklama va boshqa ishlar uchun sarflanadigan xarajatlar ham kiradi.
Mahsulotlar tannarxini xarajatlarni to‘liq taqsimlash
Mahsulоt tannarxini hisоblashdan ko`zda tutilgan asоsiy maqsad - uni ishlab chiqarishga sarflangan haqiqiy xarajatlarni tеgishli hujjatlarda o`z vaqtida, to`liq va ishоnchli aks ettirish hamda mоddiy, mеhnat va mоliyaviy rеsurslardan tеjamkоrlik asоsida, оqilоna fоydalanish ustidan nazоrat o`rnatishdir.
Mahsulоt tannarxi kоrxоna xarajatlari tushunchasidan farq qiladi. Kоrxоnaning mahsulоt ishlab chiqarish, sоtish va bоshqa mоliyaviy-x o`jalik faоliyati natijasida yuzaga kеladigan barcha xarajatlari mahsulоt tannarxiga kiritilmaydi. Mahsulоtning (ishning, xizmatning) ishlab chiqarish tannarxiga uni bеvоsita ishlab chiqarish bilan bоg`liq xarajatlar kiritiladi.