Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Ўзбекистои Ресиубликаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги

ВАЛЕОЛОГИЯНИНГ КЕЛИБ ЧИҚИШ ИГА НИМ АЛАР САБАБ
БЎЛДИ?
Валеологиянинг келиб чиқиш ига қуйидаги салбий омиллар-ҳолатлар 
сабаб бўлган. (асосан собиқ Иттифоқ назарда тутилган):
1. 
Болалар сони ҳамда ишлаш қобилятига эга бўлган инсонларнинг 
камайиши.
2. 
Депрессия (тушкунликка тушиш, бўшашиш) жараёнларининг 
пайдо бўлиши-генетик камчиликлар, иммун ҳолатнинг сусайиши.
3. 
Алкоголизм, 
токсикомания, 
наркомания, 
кашандалик 
ва 
бошқаларнинг кўпайиши, тарқалиши.
4. 
ОИТС (СПИД) ва ОИВ (ВИЧ)-инфекциянинг пайдо бўлиши ва 
тарқалиши.
5. 
Рак, 
туберкулёз, 
диабет, 
инфаркт, 
инсулт, 
жинсий 
аъзо 
касалликлари ва бошқаларнинг кўпайиши.
6. 
Организмда йод элементи танқислиги.
7. 
Темир ва бошқа микроэлементларнинг организмда етишмаслиги.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

8. 
Жинсий ожизлик, хатто жинсий жиҳатдан ожиз «стерил» ҳолда 
тугилаётган болаларнинг пайдо булаётганлиги.
9. 
Ўлим ҳолатларининг кўпайиши.
10. Қотилликнинг 
ривожланиши 
ва 
бошқа 
бир 
қанча 
салбий 
омилларнинг кўпая бориши.
11. Экологик 
холатларнинг 
ёмонлашиши 
ва 
уларнинг 
инсон 
организмига 
путур 
етказаётганлиги 
ва 
бошқа 
бир 
канча 
муаммоларнинг пайдо бўлаётганлигидир.
12. Гиподинамия - кам харакатлилик, жисмоний ҳаракат ва тарбиянинг 
сустлиги.
Демак, инсон соғлигини сақлаш, ўлим ҳолатларини камайтириш учун 
медицина «ва профилактиканинг ўзи етарли бўлмай қолди. Энди бошқа 
стратегик ва» тактик режа тузиш, янгича фанлар ҳақида ўйлаш ва тегишли 
методларни ишлаб чиқишликлар керак бўлиб қолди.
Бошқа давлатларда ушбу соҳада аҳвол қандай?
Айтиш мумкинки, бошқа давлатларда ҳам аҳвол шундай. Шунинг 
учун, масалан; АҚШ, Канада, Японияда «Сиҳат-саломатликни сақлаш 
усули», 
Финляндияда 
-
«Соғлиқни 
сақлаш 
одатлари 
усулини 
шакллантириш», Австралияда - «Бўш вактни самарали (рационал) 
ўтказишни ўрганиш», Россия, Белоруссия, Украина, Қозоғистонда- 
«Валеология», «Ҳаёгни эҳтиётлаш» ва шу каби таълимотлар жорий 
этилган. Демак, буларнинг ҳаммасини «Валеология фани» деса бўлади. 
Аммо улар валеология фанининг талабларига тўла жавоб бера олмайди.