www.ziyouz.com
kutubxonasi
110
maxsus g‘orlar orqali boyagi sirli bog‘ning turli qismlariga olib ketishadi. Ular ana shu
bog‘da uyg‘onib, jannatga tushdik, deya xayol qilishadi. Qirg‘og‘ida asal tomib turgan
sutli daryolar, nozik qo‘llarida sharob tutgan yalang‘och huru parilar - hamma narsa
jozibali va kishini o‘ziga tortar edi... Qadahlar qayta-qayta ko‘tariladi... Keltirilganlardan
biri hatto Muqaddas Tog‘ning eng yuqorisidagi osmon toqiga olib chiqiladi...
Keyingi safar ularning bari o‘zlarining bog‘laridagi ajoyib, lekin zerikarli makonlaridagi
tarjimonlari oldida uyg‘onishadi. Va bo‘lgan voqeani tush deb o‘ylab, jannatda, hatto
mayin havoli Muqaddas Tog‘da bo‘lganliklarini bir-birlariga aytib berishadi, ularni
tarjimonlar batafsil yozib oladilar. Qizig‘i shuki, har bir elchi bunday mo‘‘jizali makonda
yolg‘iz o‘zim bo‘ldim, deb xayol qiladi. Garchi uyga qaytish fursati yetgan bo‘lsa ham,
ular mo‘‘jiza yana takrorlanishiga ishonib, intiqlik bilan kutaverishadi. Asta-sekin
ularning har biri bu tuyg‘uni boshidan o‘tkazgani ayon bo‘ladi. Shunda hamma o‘zinikini
ma'qullab, boshqalar shunchaki uni takrorlashayotgan va yo taqlid qilishayotganini
isbotlashga kirishib ketadi.
Ayniqsa, tog‘ cho‘qqisida bo‘lgan elchi hammadan ko‘p o‘z so‘zini ma'qullaydi.
Aytishicha, unga borgan joyida bir sirli ko‘zgu berishgan va bu ko‘zgu orqali nafaqat
Moviy Osmon qarshisidagi o‘z yuzini, balki o‘n sakkiz ming olamning bor aqlu zakovatini
ko‘rgan. Biroq, uning samimiyat ila so‘zlashicha, mast holda qo‘llarida ko‘zguni tutib
turolmagan. Yo balki bu insonga xos hayajon tufayli sodir bo‘lgan. Harqalay, u ko‘zguni
qo‘lidan yerga tushirib yuborgan va u chilparchin bo‘lib, butun vodiyga sochilib ketgan.
Shunga o‘xshash hikoyani aytib bergan elchilardan biri daryo yoqasida bo‘lgan. U ham
birinchi elchi gaplarini aytgan, lekin bitta farqi shuki, daryo ularni uzoqqa supurib
tashlagan. Harholda ularning barchalari orasida ko‘r-ko‘rona dushmanlik paydo
bo‘lgan... Kunlarning birida qariya ularni yana bir joyga to‘playdi va tag‘in mast
qilib, hammalarini avvalgi boqqa eltadi. Bu safar ular uyg‘onib, qarshilarida o‘zlarining
egizlari turganini ko‘rishadi. U egizlar, ulardan qarshi o‘laroq, singan oynaparchalar bir
joyga yig‘ilgan ko‘yi o‘tirishgan va tarqoq elchilarni o‘zlariga qo‘shilishga taklif qilishardi.
«Biz sizlarning pok ruhlaringiz bo‘lamiz, - tushuntirishibdi ular, - siz esa pastkash
dunyodagi jismimizsiz.» O'z akslariga boqib, elchilar yig‘lashga tushibdi: «Hayotimizdagi
kirliklar nimadan iborat edi, dunyoda nima gunoh qilibmiz?» Shu tariqa ular o‘zlarining
komil ruhlari bilan birga o‘z nuqson va gunohlariga iqror bo‘lib, kun va tunlarni
o‘tkazadilar, lekin bir pokiza hur endi ular o‘z dunyolariga qaytishlari va unda barcha
muqaddas bilimlarni tarqatishlari lozimligini e'lon qilganida, hamma elchilar o‘sha turgan
joylarida qolishni, dunyoga esa o‘z ruhlarini yuborishni o‘tinib so‘raydilar.
Shu narsalarni boshqarib turgan qariyadan bo‘lak hech kim Buyuk Qaytaruv uchun kim
tanlab olinganini bilmas edi...
Hikoya ana shunaqa nihoyaga ega. Marko Polo uning so‘nggi variantini ishlab chiqdi va
boqqa yuborilgan kishilarni qariya haqqi-hurmati hukmdorlar, shohlar va imperatorlarni
o‘ldirgan terroristlar kabi ifodaladi. Ular saltanat va qirolliklarni vayron qiladi, oila va
urug‘larni chilparchin etadi, o‘lim va qo‘rquv urug‘ini ekadi... Ular dunyoni zimdan
oladi...
Ko‘pgina kishilar shu tarjimaga amal qilib kelishgan, chunki hikoya orqali ma'lum bir
nuqtaga yetgan deyarli barcha odamlar yo qotilning, yo boshqa bir turdagi qirg‘inning
qurboniga aylangan. Bunday qissalarga boy kitoblar to‘lib yotibdi, ularni gazetalarda
Ko‘k Turklari asiri (roman). Nouman Smaylz
Do'stlaringiz bilan baham: |