A. K. Qayimov, E. T. Berdiyev dendrologiy a

hayvonot dunyosi va o ‘simliklarining ta’siri biotik omillar hisoblanadi.
Bu omillaming ta’sir etish spektri shu qadar xilma-xil va murakkabki,
uni alohida «biotsenologiya» degan fan sohasi o ‘rganadi. Biotsenologiya
ham o ‘z navbatida ikkiga: fitotsenologiya va zootsenologiyaga boiinadi.
Fitotsenologiya fani o ‘simliklami o ‘zaro munosabatlarini o ‘rgansa,
zootsenologiya hayvonot olami vakillari va o'simlik dunyosi o ‘rtasidagi
munosabatlami o ‘rganadi.
0 ‘simlik va hayvonot olami vakillarining hayotiy jarayonlari bir-
biri bilan chambarchas bog‘liqdir. Bu bog‘liqlik quyidagi holatlarda
yaqqol ko‘rinadi:
1. Ayrim o ‘simliklar hasharotlar vositasida changlanadi, bu kabi
o ‘simliklar entomofil o ‘simliklar deb ataladi. Mevasi va urug‘i turli
hayvonlar yordamida tarqaladigan o'simliklar zooxor o ‘simliklar deb
ataladi.
2. Hayvonlar o ‘simlik dunyosi uchun zaruriy, hayotiy omillardan
biri hisoblanmaydi, aksincha k o ‘p hollarda ular o ‘simliklarga zararli
ta’sir ham o ‘tkazishi mumkin. Masalan, qushlar, o ‘txo‘r hayvonlar,
o ‘rmon hayvonlari daraxt-buta mevalari, urugiarini iste’mol qilib,
ulami tarqalishiga yo ‘l qo‘ymaydi.
3. Hayvonot olami vakillari o ‘simlik o ‘sib rivojlanishiga bevosita
ta’sir etmasada, ular o ‘sayotgan muhitni kuchli o ‘zgartirishi mumkin.
Masalan, yer osti hayvonot olami vakillari chuvalchanglar, chumolilar,
hasharotxo‘r hayvonlar, sichqonsimon kemiruvchilar yer ostida hisobsiz
kovaklar va yer osti y o ila ri hosil qilib tuproq strukturasini ancha
o ‘zgartiradi, 
daraxt-buta 
ildizlarini 
nafas 
olish 
jarayonlarini
osonlashtiradi.
0 ‘rmonda, qalin o ‘sayotgan daraxtzorlarda daraxt-buta turlarini bir-