A. K. Qayimov, E. T. Berdiyev dendrologiy a

Buning natijasida nafaqat o ‘simlik turlari, balki hududning mahalliy
florasi tarkibi ham o ‘zgarishiga olib keladi.
0 ‘rmonlarda ham sifatli yog‘och beruvchi daraxt turlariga e ’tibor
oshmoqda, ular kam qimmatga ega qayin, qoraqayin daraxt turlarini
siqib chiqarmoqda. Masalan, Yevropa davlatlarida qoraqayin o ‘rmonlari
о ‘mini qoraqarag‘ayning madaniy o ‘rmonlari egallamoqda. 0 ‘zbekiston
sharoitlarida ham terakning tez o ‘suvchi turlari va navlari ko‘plab
ekilmoqda. 
Qum-sahrolarda 
ko‘chma 
qumlami 
mustahkamlash
maqsadida psammofit o ‘simliklar (saksovul, qandim, sho‘ra) keng
ko‘lamda ekilmoqda. Kelgusida insonning tabiatga o ‘tkazadigan ongli
ta’siri tobora oshib borishi kuzatiladi.
8-rasm. 0 ‘rmonning insonlar tomonidan kesilishi.

---

NAZORAT UCHUN SAVOLLAR
1. 0 ‘simliklar ekologiyasi, ekologik omillar, o ‘simliklami ekologik
reaksiyasi, yashash muhiti, o ‘sish sharoitlari deyilganda nimalar tushuniladi?
2. 0 ‘simliklami ekologik chidamlilik hududi tushunchasini izohlang?
Ulaming ekologik optimum mintaqasi, ekstremal sharoiti terminlarini
tushuntiring?
3. Qanday ekologik omillar va ulami gumhlari abiotik muhitni
shakllantiradi? Iqlim omillarini sanab o‘ting va izohlab bering?
4. Asosiy iqlim omillarini daraxt o‘simliklari hayotidagi rolini
tushuntirib bering? Yer shari o ‘simlik qoplamini shakllanishida iqlimning roli
qanday?
5. Haroratning o‘simliklarga ta’siri qanday? Qanday o‘simliklar
issiqsevar, o‘rtacha issiqsevar, sovuqqa chidamli, sovuqqa bardoshli
hisoblanadi?
6. Quyosh nurining yashil o ‘simliklarga ta’siri qanday? Fotosintez