Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон миллий университети ҳ. П. Абулқосимов, М.Ҳ. Абулқосимов иқтисодиёт қисқача изоҳли луғат «noshirlik yog‘dusi»

СИФ (нарх, суғурта, фрахт) – бу махсус атама бўлиб, 
объектни кўрсатилган олди-сотди нархи суғурта харажатла
-
рини ва фрахтни ўз ичига олади.
Сифат – товарнипг истеъмолга яроқлилигини белги
-
лайдиган хусусиятлари йиғиндиси. Томонлар олди-берди 
бўйича тузилаётган шартномада товарнинг сифат кўрсат
-
кичлари ҳақида ҳам келишиб оладилар. Шартномада товар 
сифатини текшириш йўллари, унинг сифатига гувоҳлик бе
-
рувчи ҳужжатнинг бўлиши, товарларни сифат кўрсаткичла
-
рига кўра қабул қилиб олиш шартлари, сифат ва истеъмолга 
яроқлилик муддатига кафиллик ва ҳ. к лар талаб қилинади. 
Товарларнинг сифат кўрсаткичларини аниқлаш тартиби тур
-
лича бўлади. 
Ўртача сифати бўйича –
термини инглиз ти
-
лида “адолатли, ўртача сифат” маъносида талқин қилинади. 
Товарнинг хусусияти ўртача сифат кўрсаткичларига тўғри 
келса, у истеъмолга чиқарилиши мумкин.
Сифат сертификати, ёрлиғи – юкни кузатувчи ҳужжат 
сифатида тан олинадиган, етказиб берилаётган товарнинг 

---

318
сифатига гувоҳлик берувчи энг кўп қўлланиладиган ҳужжат 
тури. Сифат сертификати ўзида шартномада кўрсатилган то
-
варларнинг сифат кўр саткичларини ва техник тавсифномала
-
рини ўзида мужассамлаштирган бўлади. Сифат сертификати 
товар ишлаб чиқарувчи корхона ёки юкни экспорт қилувчи 
томонидан берилади. Сотувчи харидорнинг талабига бино
-
ан худди шундай сертификатни бетараф бўлган томонларга 
(тегишли муассасалар, фирмалар, савдо палаталари ёки эк
-
спортчи мамлакатнинг давлат ташкилотларига) ҳам бериши 
мумкин. Одатда, сифат сертификати бир неча нусхада тузи
-
либ, биттаси юк билан бирга жўнатилади, ундан кейингиси 
эса тўлов ҳужжатлари билан биргаликда тўлаш учун тақдим 
этилади.