Суд амалиётини умумлаштириш материаллари тўплами (кўчирмалар)

1-боб. ФУқАРОЛИК-ҳУқУқИЙ МУНОСАБАТ ЛАР-
ДАН КЕЛИБ чИқАДИгАН НИзО ЛАРНИ ҳАЛ 
қИЛИШ СУД АМАЛИЁТИ
1.1. КЎчМАС МУЛК ОЛДИ-СОТДИ ШАРТНОМАЛАРИДАН 
КЕЛИБ чИқАДИгАН НИзОЛАР ҳАМДА МОЛ-МУЛКНИ 
ИНСОФЛИ эгАЛЛОвчИДАН ТАЛАБ қИЛИБ ОЛИШ 
БИЛАН БОғЛИқ НИзОЛАРНИ ҳАЛ эТИШгА ОИД СУД 
АМАЛИЁТИ (2006–2007 йиллар ва 2008 йилнинг 1-чораги)
1. Агар шартномада кўчмас мулкни сотиб олувчига топши-
риладиган тегишли ер участкасига бўлган ҳуқуқ белгиланган 
бўлмаса, сотиб олувчига ер участкасининг кўчмас мулк жой-
лашган ва бу кўчмас мулкдан фойдаланиш учун зарур бўлган 
муайян қисмига мулк ҳуқуқи ўтади.
«JANGOVAR» хк хўжалик судига жавобгарлар атб «ипак 
йўли», «AL-TOTUV» Ёаж, «SAN TREE DOYS» Қк, тош
-
кент шаҳар Яккасарой тумани 1-сонли давлат нотариал идора
-
си, «тошкент шаҳар муниципал биржа маркази» МЧж, тош
-
кент шаҳар ҳудудий суд қарорларини ижро этиш департаменти, 
«POYANDOZ» МЧж, тошкент шаҳар ер ресурслари ва давлат 
кадастри бошқармасига нисбатан даъво аризаси билан мурожа
-
ат қилиб, гаров шартномасини ҳамда олди-сотди шартномасини 
ҳақиқий эмас деб топишни сўраган.
хўжалик судининг ҳал қилув қарори билан даъво талаблари 
рад этилган.
кассация инстанцияси судининг қарори билан ҳал қилув 
қарори ўзгаришсиз қолдирилган.
иш ҳужжатларидан кўринишича, кредитор атб «ипак йўли» 
қарздор «AL-TOTUV» Ёажга 189 500 000 сўм маблағни 2007 йил 
4 февралгача қайтариш шарти билан кредитга берган. кредит 
қайтарилишини таъминлаш мақсадида банк «JANGOVAR» хкга 
тегишли бўлган умумий майдони 2 275 кв.м бўлган 3 711 кв.м 
ер майдонида жойлашган бир қаватли ишлаб чиқариш биноси
-
ни ҳамда «SAN TREE DOYS» Қкга тегишли ускуналарни гаров 

---

10
шарт номаси асосида гаров сифатида қабул қилган. Гаров шартно
-
маси тошкент шаҳар Яккасарой тумани 1-сонли давлат нотари
-
ал идорасининг нотариуси томонидан рўйхатга олинган. Қарздор 
кредит шартномаси бўйича ўз мажбуриятларини бажармаганлиги 
сабабли, банк судга мурожаат қилган ва суднинг 10–0514/7144-
сонли иш бўйича қабул қилинган ҳал қилув қарори билан ун
-
дирув гаровга олинган мол-мулкка қаратилган. суднинг ушбу 
ҳал қилув қарорига асосан гаровга қўйилган мол-мулклар хат
-
ланиб, аукцион савдосига қўйилган ва 2005 йил 16 декабрь куни 
«POYANDOZ» МЧжга сотилган.
«JANGOVAR» хкнинг даъво аризасида гаров шартнома
-
си алдаш, янглишиш асосида тузилганлиги, шартнома «Гаров 
тўғрисида»ги Қонуннинг 40-моддасига риоя этмасдан тузил
-
ганлиги, шартноманинг 2-бандига кўра бино ҳамда тегишли ер 
майдонининг ижара ҳуқуқи гаровга қўйилганлиги, бино бевоси
-
та жойлашган ер майдони эса шартномада кўрсатилмаганлиги, 
қонун ҳужжатларида бинолар, ёки иншоотлар ипотекасига фақат 
айни ўша шартнома бўйича бу бино ёки иншоот жойлашган ер 
участкасини, ёхуд бу участканинг гаровга қўйилаётган объект 
ишлаб туришини таъминлайдиган қисмини, ёхуд бу участканинг, 
ёки унинг тегишли қисмининг гаровга қўювчига тегишли ижара
-
га олиш ҳуқуқини бир пайтнинг ўзида ипотека қилган ҳолдагина 
йўл қўйилиши лозимлиги асос сифатида келтирилган.
биринчи ва кассация инстанциялари судлари томонидан 
ушбу низо бўйича асослантирилган ва қонуний қарорлар қабул 
қилинган. Чунки, биринчидан, гаров шартномасида бевосита 
бино жойлашган ер майдони кўрсатилмаганлиги бутун шартно
-
мани ҳақиқий эмаслигига олиб келмайди. иккинчидан, Фк 482-
моддасининг учинчи қисмига кўра, агар шартномада кўчмас 
мулкни сотиб олувчига топшириладиган тегишли ер участкаси
-
га бўлган ҳуқуқ белгиланган бўлмаса, сотиб олувчига ер участ
-
касининг кўчмас мулк жойлашган ва бу кўчмас мулкдан фойда
-
ланиш учун зарур бўлган муайян қисмига мулк ҳуқуқи ўтади, 
яъни ушбу ер майдони шартномада кўрсатилмаган бўлса ҳам, 
унга бўлган мулк ҳуқуқи бино билан бирга сотиб олувчига ўтади. 
шундай экан, олди-сотди шартномасида сотиб олувчига топши
-
рилаётган бино жойлашган ер майдонининг кўрсатилиши шарт 
ҳисобланмайди.

---

11