Boburning portret yaratish mahorati

Said Аhmad ibn 
Jaloliddin Kosoniy
– ―Maxdumi Аʼzam‖ nomi bilan mashhur bo‗lgan shaxsni 
tanlaydi. Maxdumi Аʼzam ―Bahouddin Naqshband sulukining Farg‗onadagi yirik 
vakili, ulug‗ mutasavvuf olim, asli hazrati Аli va Bibi Fotima avlodlaridan edi. U 

---

kishi oʼz hayotida 30 ga yaqin asar yozgani maʼlum‖
15
. Bobur mana shunday ulug‗ 
pirdan maʼnaviy madad oladi, har bir ishida undan g‗oyibona ko‗mak o‗tinadi, 
unga chin eʼtiqod bilan topinadi. 
―Boburnoma‖da Samarqand haqidagi tasvirlarda bu yerdan yetishib chiqqan 
ko‗plab shayxlar, tasavvuf ulamolari va muhaddislar haqida ham ma‗lumot 
berilgan. Jumladan, 
Imom Buxoriy, Shayx Moturidiylar
to‗g‗risidagi 
maʼlumotlar ahamiyatlidir, chunki Bobur temuriylar davlatining poytaxti bo‗lgan 
Samarqandga bir umr talpinib yashadi, bu yerda yashab o‗tgan aziz avliyolarni 
maʼnaviy piri ustoz sifatida bilib eʼtiqodda bo‗ldi. Bobur Imom Buxoriy haqida 
“Yana sohibi “Sahihi Buxoriy” Xoja Ismoil Xartang ham Movarounnahrdindur”
(“B1”. 78-bet) 
deya eʼtirof etadi.
 
Bobur kalom ilmining peshvolaridan bo‗lgan moturidiya taʼlimotining 
asoschisi Shayx Moturidiyni ham alohida ulug‗lab (―Imomul-hudo‖, ―Imomul-
mutakallimon‖) tilga oladi, ―Mubayyin‖da esa o‗zining aqidaga oid qarashlarini 
shu taʼlimot asosida ifodalaydi. Uning taʼlimoti, yo‗nalishlari va ilmiy asarlari 
xususida iliq fikrlarini bayon etadi: 
“Shayx Аbu Mansurkim, aimmayi 
kalomdindur, Samarqandning Moturid otliq mahallasidindur. Аimmayi kalom ikki 
firqadur, birni “moturidiya” derlar, birni “ashʼariya”. Moturidiya Shayx Аbu 
Mansurg„a mansubdur” (“B1”. 78-bet).
Bobur eʼtiqodli kishi sifatida qayerda bo‗lmasin din peshvolari, ulamolar, 
mutasavvuf shayxlarga alohida eʼtibor bilan qaraydi, ularni hayot bo‗lganlarini 
borib ko‗rishga, bu dunyodan o‗tib ketganlari bo‗lsa ularga vayslik tariqasida 
ehtirom ko‗rsatishga harakat qiladi. Ularning maʼnaviy madadidan umidvor 
bo‗ladi. U Hindistonda ekanida xorazmlik bo‗lgan Najmiddin Kubroning 
shogirdlaridan