A ashirov, sh. Atadjanov

B. Malinovskiy
(1884— 1942yy.). Etnologiyadagi m ashhur 
klassik. olimlardan biri Bronislav Malinovskiy Krakovda tug‘i!gan 
va shu shaharda tahsil olgan. Yangi Gvineya va Melaneziyada dala 
etnografik tadqiqotlarini amalga oshirgan. 1927— 1938-yillar 
mobaynida London iqtisodiyot maktabida ishlagan, 1938-yil 
AQShga immigrant bo‘lib ketgan va um rining oxiri (1942-yil) 
gacha Yel universitetida faoliyat ko'rsatgan.
Malinovskiy madaniyatga oid empirik nazariya asoschisi 
hisoblanadi. Tadqiqotchi ushbu nazariyani yaratish jarayonida 
o ‘zidan oldingi mntaxassislarni dala-etnografik ekspedibiyalar 
o ‘tkazmaganlik va faqatgina muzey materiallarini o'rganish, bilan 
cheklanib qolganliklari uchun tanqid qilgan. U olib borgan dala- 
tadqiqotlari jarayonida juda ham qiziqarli ilmiy xulosalarga kelgan. 
Malinovskiyning fikricha, etnologiya qandaydir psixologik t'iraz, 
gipotezayoki faqatgina biror hodisa, buyum yoki predm etni 
tavsiflash bilangina cheklanib qolmasligi lozim. Chunki, tashqi

---

kuzatuv, ko‘pincha, anglashilmovchilikka ham olib kelishi m um ­
kin. Shu boisdan ham ichki xususiyatlarni chuqur anglam asdan 
turib madaniyatni yaxlit tarzda tushunib bo im ay d i. Bu o ‘rinda 
tad-qiqotchi m a’lum bir buyumni nafaqat tavsiflash, balki u 
qanday yaratilgani, uni qay tarzda va qanday vaziyatda ishlatish 
mum-kinligi, ushbu ashyo kimga tegishli va kim tom onidan 
ishlatilishi mumkinligini ham anglay bilishi lozim. M ashhur ingliz 
tadqi-qotchisi etnologiya fanining tavsifiy, faktologik xususiyatiga 
qarshi b o iib , tavsifiylik faqat madaniyatning ayrim xususiyatlari- 
nigina aks ettiradi, degan xulosaga kelgan.
Malinovskiyning madaniyat nazariyasiga oid qarashlari uning 
vafotidan so‘ng, 1944-yilda ingliz tilida nashr etilgan «
M ada­