Geodeziya va marksheyderiya


YUzni hisoblashda natijalarni tenglash



Download 4,52 Mb.
Pdf ko'rish
bet34/69
Sana13.06.2022
Hajmi4,52 Mb.
#661573
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   69
Bog'liq
Геодезия маъруза (1)

YUzni hisoblashda natijalarni tenglash. 
Agar poligon to‘g‘ri chiziqli va 
burchak uchlarining koordinatalari ma’lum bo‘lsa, uning yuzi 
S
k
(8.2) formula 
yordamida hisoblanadi. Poligon ichidagi ayrim uchastkalar (ekin, bino, yo‘l 
o‘rinlari) yuzini planimetr bilan hisoblab, ularni 
S
1
, S
2
, . . . , S
n
 
desak, planimetr 


bilan hisoblangan yuzlar yig‘indisi 

S
poligon
yuzi 
S
n
 
bo‘ladi, ya’ni 

S=S
n
. Bu 
S
n
koordinata bilan hisoblangan 
S
k
 
ga teng bo‘lishi kerak; lekin xato sababli teng 
bo‘lmay, oralarida farq 
f
S
 
bo‘ladi, ya’ni 
S
n
—S
k
=f
S
.
 
Bu farq 
yuzlardagi 
bog‘lanmaslik xatosi 
deyiladi. 
250
1
k

S
f
S
bo‘lishi kerak. SHart bajarilsa
f
S
ning 
qiymati 
S
i
 
larga proporsional tarqatiladi, ya’ni 
1
k
S
S
S
f
S


; bundan 
1
k
1
S
S
f
S
S



2
k
2
S
S
f
S
S



; . . . umumiy ko‘rinishda 
i
S
i
S
S
f
S
k


bo‘ladi; 

S
i
 
lar 
tuzatma 
deyiladi. 

S
i
=f
S
bo‘lishi kerak 

S
i
 
lar 
f
i
ga teskari ishora bilan 
S
i
 
larga 
tarqatilgach, tuzatilgan yuzlar topiladi, ya’ni 
S
mi
=S
n2
+

S
. SHunda 

S
mi
=S
k
 
bo‘ladi. 
PP-2K planimetri. 
Prof. A. V. Maslov taklifiga ko‘ra, ikki karetkali qilib 
chiqariladigan planimetr shifri PP-2K (qutbli planimetr-kompensatsion 
2) 
deb 
nomlanadi. Bunda asosiy hisoblash mexanizmidan tashqari, aylantirish richagining 
orqa tomonida ikkinchi karetka o‘rnatilgan. Aylantirish richagining uchidagi 
sixcha o‘rniga shishadan ishlangan doiraviy oyna 

qo‘yilgan, uning markazidagi 
belgi 
f
(nuqta) shakl chegarasi bo‘ylab aylantiriladi. Belgining plandagi nuqta 
ustida to‘g‘ri turishi yondan qarab emas, balki ustidan qarab nuqtaga to‘g‘rilash 
kerak bunda chiziqdan yurgazish aniqligi oshadi (9.12-shakl). 
Bu planimetr 
MIIZ 
(Moskva er tuzish injenerlari instituti) planimetri deb 
ham ataladi. Karetkacha ikkita bo‘lganidan yuz hisoblashda qutb ikki tomonga 
qo‘yilmay, yolg‘iz bir tomonga qo‘yib aylantiriladi, lekin ikkala karetkachadan 
sanoq olinadi. Bunda asbob xatolari yo‘qoladi. CHapdagisi asosiy, o‘ngdagisi esa 
qo‘shimcha deyiladi; bo‘lar bir-birini tekshirishga imkon beradi. Bu planimetrning 
nazariyasi va undan foydalanish yuqorida ko‘rib o‘tilgan planimetrdagi kabidir. 
Agar ikkala g‘ildirakning diametrlari bir xil bo‘lganda richagning uzunligi 

bir xil 
bo‘lgani uchun bir bo‘lakning qiymati 

ham bir xil bo‘lishi kerak. 
7.12-shakl. 
Lekin g‘ildiraklar turli bo‘lganidan, ikkala karetachaning 

lari ayrim-ayrim 
topiladi, keyin ularning arifmetik o‘rtasi olinadi. 



Download 4,52 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   69




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish