Матншунослик фани адабий манбашунослик ва матншуносликнинг назарий муаммолари, хусусан, қадим қўлёзма меросимиз манбалари устида илмий фаолият олиб бориш малакасини шакллантириш, араб имлосига асосланган эски ўзбек ёзувини эркин ўқий олиш

Луғавий 
тафсир 
(лексическое 
толкование 
– 
lexical 
interpretation) 
– 
оятларнинг тил хусусиятлари, хусусан, сўзларнинг синтактик боғланишларини 
ўргатади. 
Луғат илми
(знание словаря – knowledge of dictionary)–тилнинг луғавий 
бирликлари ҳақидаги илм бўлиб, турли хил луғатларнинг тузилиш қоидаларидан 
бохабар бўлган ҳолда у қоидаларини мумтоз матнга тўғри қўллашни ўргатади. 
Манба
(источник – origin) – арабча “оқиб чиқмоқ”, “бошланмоқ”, “отилиб чиқмоқ”, 
“келиб чиқмоқ” маъноларини англатувчи 
набаъа 
( 
ََعَبَن
) феълидан “оқиб чиқиш жойи”, 
“бошланиш нуқтаси” “булоқ”маъносидаги 
манба
( 
عَبْنَم
) сўзи ясалган. Ҳар қандай ҳаракат, 
воқеа-ҳодисанинг бошланғич нуқтаси, аввали, бошига нисбатан қўлланган бу сўз маълум 
соҳа кишиларининг ихтиёрига биноан ижод маҳсули тушунчасида қарорлашди ва “манба” 
дейилганида муайян 
асар
(китоб) тушунила бошлади. Мутолаа қилинган китоб ўз 
ўқувчиларида турли хил ўхшаш ва фарқли фикрларни уйғотади. Фикрларнинг ўхшашлиги 
қарашлар
ни, фарқлилиги 
ёндашув
ларни юзага келтиради. Бу жараён бамисоли китобдан 
китоблар отилиб чиқаётган, асардан асарлар тармоқланиб, тошиб оқаётган оқимга 
ўхшайди.
Манбанинг комплекс тадқиқи
(источники комплексного исследования – sources of 
comlex investigation) – ҳар бир адабий ҳодисани ижодкор концепцияси, манба йўналиши 
ва матн аниқлиги каби масалалар муштараклигида фундаментал асосда ўрганиш.
Матн
(текст – text)– арабча изоҳли луғатларда бу сўз “нарсанинг устки, юза қисми” 
деб таърифланган. Масалан, ернинг устки қаттиқ қисми (
ضرلااَ نتم
), йўлнинг ўртаси (
َنتم
قيرطلا
), китоб саҳифасидаги ёзувларнинг ҳошия ва шарҳлардан холи асосий қисми
116
(