Эргашходжаева ш. Д

 
4.4. Инновацион рисклар, инновациялар нархи тузилиши ва 
нарх шаклланиши таҳлили 
 
Инновацион рисклар, инновацион фаолият ҳозирги шароитларда 
фирмалар фаолиятининг бошқа йўналишларидан кўра кўпроқ 
даражада риск билан боғлиқ, чунки унинг натижаси ижобий 
бўлишини ҳеч ким тўлиқ кафолатлай олмайди. Инновацион 
фаолиятнинг риск даражаси ҳақида шу ҳолат ҳам далолат берадики, 
ўртача ҳар ўнта венчур фирмасидан атиги бир-иккитасигина 
муваффақиятга эришади. Лекин шунга қарамай, юқори риск қоидага 
кўра, унинг юқори даражада қопланиши билан биргаликда 
кузатилади: инновацион лойиҳа жорий қилишдан фойда меъѐри 

---

69 
бошқа фаолият турлари ҳисобидан олинадиган фойда меъѐридан 
одатда анча юқори бўлади. 
Риск таҳлили – объект хусусиятлари, структураси ва мавжуд 
риск ҳақида зарур ахборот олишдир. Тўпланган ахборот мос келувчи 
тўғри қарорлар қабул қилиш етарли бўлиши лозим. Таҳлил рискларни 
аниқлаш ва уларни баҳолашдан иборат бўлади. Рискларни аниқлашда 
(сифат таркибий қисми) ушбу инновацион фаолиятга хос бўлган 
барча рисклар аниқланади. Дастлаб рисклар аниқланади ва 
баҳоланади, сўнгра уларнинг самарадорлигини таққослашда уларга 
таъсир этадиган усуллар аниқланади, рискка таъсир этиш усуллари 
ҳақида қарор қабул қилинади ва олинган натижалар баҳоланади. 
Рискларни мантиқий шкала ѐки баллар тизимидан фойдаланиб 
баҳолаш мумкин. Рискларни баҳолаш бўйича кўпчилик услубиятлар 
айнан балли тизим бўйича ташкил этилади: эксперт рисклар 
гуруҳидан ҳар бири бўйича ѐки алоҳида гуруҳдан ҳар бир риск 
бўйича белгиланган миқдорда баллар қўйади, сўнгра рисклар 
ўлчанади ва лойиҳа рискининг умумий баҳоси чиқарилади. Ушбу 
баҳо 
асосида 
лойиҳанинг 
риск 
гуруҳи 
ҳақида 
ва 
уни 
молиялаштиришнинг 
мақсадга 
мувофиқлиги 
ҳақида 
хулоса 
чиқарилади. Лойиҳа рискининг баҳоси лойиҳа бўйича ҳисоб-
китобларда акс эттирилиши тшарт: лойиҳанинг барча кўрсаткичлари 
рискни ҳисобга олган ҳолда тузатиш киритиб ҳисоблаб чикилган 
бўлиши лозим.