Fiziologiyasi va gigiyenasi

6. 5. Eshitish analizatori
Eshitish a ’zosi turli tovushlarni eshitish va muvozanatni saqlash 
vazifasini bajaradi. Eshitish a'zosi uch qismga: tashqi, o'rta. ich­
ki quloqqa bo'linadi. Tashqi quloq suprasi tashqi eshitish yo'lidan 
iborat.
Quloq suprasi tog'aydan iborat b o iib . muskullari kam. U to- 
vushni tutishga va uning yo'nalishini bilishga xizmat qiladi. Q u­
loq suprasi va muskullari hayvonlarda yaxshi rivojlangan. Tashqi 
eshitish y o iin in g uzunligi 2,5 sm. eshitish vo'li devorchalarining 
yuzasi tuklar bilan qoplangan, maxsus bezchalar quloq kiri (sarig'i) 
deb ataladigan yopishqoq modda ishlab chiqaradi.
Tashqi quloq bilan o 'rta quloq o'rtasida nog'ora parda bor. U 
oval shaklida b o iib , qalinligi 0,1 mm ni tashkil etadi. N o g'o ra par­
da fibroz to'qim adan tuzilgan, elastik. u tovushni o 'rta qo'loqqa 
o'tkazadi. O 'rta quloq nog'ora bo'shlig'idan, eshitish suvakchala- 
ridan va Yevstaxiy nayidan iborat b o iib , maxsus kanal yordamida 
burun-halqum ga tutashadi.
O 'rta quloq ichida eshitish suyakchalari - bolg'acha, sandon va 
uzangi b o ia d i. B olg'acha dastasi bilan nog'ora pardaga yopishib 
turadi, boshchasi esa sandonning asosi bilan birlashib, b o 'g 'im
hosil qiladi. Sandonning o'siqlaridan biri uzangi boshchasi bi­
lan b o 'g 'im hosil qilib tutashgan. Uzangining serbar tomoni oval 
darchaning pardasiga yopishgan. Eshitish suyakchalari nog'ora 
pardadagi hamma tebranishlarni takrorlab, kuchavtirib oval par­
daga o'tkazadi.
O 'rta quloq bo'shlig'idagi bosim tashqi havo bosimiga teng
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

b e ig an d ag in a nog'ora parda yaxshi tebranadi. O 'rta quloq b o ‘- 
shlig'i Yevstaxiy nayi orqali burun-halqumgaga tutashgan, shu tu ­
fayli nog'ora pardaning ikki tomonidagi bosim muvozanatlashib 
turadi. O 'rta quloq bo'shlig'idagi bosim tashqi havo bosimidan 
farq qiladigan b o ‘lsa, eshitish buziladi.
13-rasm.