Fiziologiyasi va gigiyenasi

To‘r pardaning tuzilishi:
1 — pegmentli qatlam: 2 - tayoqchalar; 3 — kolbachalar; 4 - bipolar 
neyronlar: 5 - gorizontal hujayralar: 6 - amakrinli hujayralar: 7 - gang- 
leonar hujayralar. Тот parda qatlamlari punktir chiziq bilan belgilangan.
Yaqindan ko'radigan o'quvchilar. albatta. shifokor maslahati 
bilan ko'zoynak taqishi kerak. B og'cha bolalari avval narsaning
180
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

shakliga, o'lcham iga, so'ngra rangiga aham iyat beradi. Ular rang­
larni asta-sekin ajrata boradi. Qiz bolalarning rang ajratish qobili- 
yati o 'g 'il bolalarnikiga qaraganda yaxshi rivojlangan bo'ladi.
Odam ko'zining o'tkirligi yoshi kattalashgan sari o'zgara bora­
di. Bolalar va o'sm irlar ko'zining o'tkirligi kattalarnikiga nis­
batan yuqori bo'ladi. Gigivena talablariga ko'ra, o'qiyotgan yoki 
yozayotgan vaqtda xonaga yorug'lik chap tomondan tushishi, kitob 
bilan ko'zning orasi 3 0 -3 5 -4 0 sm dan kam bo'lm asligi kerak. Ana 
shunda k o 'z charchamaydi va o'tkirligi normal saqlanadi.
Ko‘ruv gigiyenasi 
Yaqindan va uzoqdan yaxshi ko'rm aslik har 
xil sabablarga bog'liq bo'ladi. M aktabgacha yoshdagi bolalarda 
uzoqdan ko'rish uchraydi. Odatda. maktab yoshidagi bolalarda ya­
qindan ko'rish k o 'p uchraydi. Yaqindan ko'rish yotib о 'qish yoki 
jud a egilib o'qish tufayli kelib chiqadi, chunki doim yotib o'qigan- 
da, egilganda ko'zga qon to'lishi ortadi, bosimi ko'tariladi. natijada 
k o 'z soqqasi kattalashadi va fokus oralig'i o'zgaradi. Y orug'lik ye­
tarli bo'lm aganda ham kipriksimon m uskullar uzoq vaqt davomida 
qisqarib turadi va gavharning nur sindirish xossasi ortadi. Partalar. 
sinf doskasi, ish joyi yetarli darajada yoritilm aganda esa o'quvchi­
lar yaqindan ko'radigan bo'lib qoladi. Ishlab chiqarishda mayda 
detallarni uzoq muddat qayta ishlash, mayda harflarni terish kiprik­
simon muskullarni qattiq charchatadi va yaqindan ko'rishga sabab 
b o ia d i.
Yaqindan ko'radigan o'quvchilar, albatta, shifokor maslahati 
bilan ko'zoynak taqishi kerak. Bunday bolalarni yorug'lik yaxshi 
tushib turadigan oldingi partalarga o'tqazish zarur.
Gigivena talablariga ko'ra, o'qiyotgan yoki yozayotgan vaqt­
da xonaga yorug'lik chap tomondan tushishi, kitob bilan ko'zning 
orasi 30, 35, 40 sm dan kam bo'lm asligi kerak. K o'zning zo'riqib 
ishlashiga aloqador m ashg'ulotlarda (rasm chizish, applikasiya) 
k o 'z charchamasligi uchun bolalarni vaqti-vaqti bilan boshqa ishga 
chalg'itib turish kerak. Ana shunda k o 'z charchamaydi va o'tkirligi 
normal saqlanadi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---