Al-buxoriyning “al-adab al-mufrad” asaridagi ijtimoiy-tarbiyaviy masalalar

nd Stability 

www.sciencebox.uz/ 
Prospects for improving the quality of modern continuing education”
 
Special Issue | 2022

MUFRAD” ASARIDAGI 
TARBIYAVIY MASALALAR 
davlat pedagogika universitetining 
bosqich magistranti 
tarbiyaviy sifatlarini shakllantirish 
hamda ijobiy fazilatlarni rivojlantirishda shuningdek yoshlarni ahloqiy barkamol qilib 
sahih, hadis, payg‘ambar, Rasululloh, 
Jome’ as-sahih” asarida islomiy 
da, ularni bir kitob tarzida ham jamlashni 
Mufrad” asari shu maqsadda yuzaga kelgan va ta’bir joiz bo‘lsa 
imiz shoh asarlarining haqli ravishda davomi sifatida 
asari 1322 ta hadis va xabarlarni o‘z ichiga oladi. Undagi odob va ahloq 
masalalari islomiy va dunyoviy qarashlar nuqtai nazaridan qo‘yilishini kuzatamiz. Shu nuqtai 
nazardan undagi hadis va xabarlar ijtimoiy mohiyatga ega. Bizning fikrimizcha, “Al-adab al-
Mufrad” asarida ijtimoiy nuqtai nazardan o‘rganish va tahlil qilish uning qimmatini oshiradi, 
ugungi kunda “Farzandlarimiz bizdan ko‘ra kuchli, bilimli, dono va albatta baxtli bo‘lishlari 
onalar va keng jamoatchilikning ongi va 
qalbidan mustahkam o‘rin egallagan. Yoshlarimiz haqli ravishda Vatanimizning kelajagi uchun 
javobgarlikni zimmasiga olishga qodir bo‘lgan, bugungi va ertangi kunimizning xal etuvchi 
kuchiga aylanib borayotgani barchamizga g‘urur va iftixor bag‘ishlaydi. Bu sohada olib 
iya bo‘yicha qabul qilingan umum-
deydi davlatimiz raxbari. [1,13-b.] 
Hadislarda islomiy qadriyatlar bilan dunyoviy qadriyatlar hamohang, uyg‘un keladi. Ularni bir-
rada Rasululloh Sollallohu alayhi vasallamning o‘zlari shunday 
deydilar: “Alloh Taoloning bergan ne’matlari uchun rozi va xursand bo‘lmaslik va unga 
shukrona qilmaslik katta gunohdir”. Alloh Taolo esa odamga Qur’oni karimni ham ato etgan, 
ne’matlarni ham yaratgan. Ushbu substansional birlik, negizdagi uyg‘unlik va 
hadislardagi diniy va dunyoviy qadriyatlarni nosubstansional tushunchalar, voqe’lik sifatida 
zulmdan halos bo‘lish, birovga zo‘ravonlik ko‘rsatmaslik, gunoh yo‘llarga kirib xaq 
falsafiy g‘oyalardan biridir. 
Rasululloh Sollallohu alayhi vasallam ham o‘z ummatlariga deydilar: “Alloh Taolo: Ey 
bandalarim! Men zulm qilmoqni o‘zimga harom qilganman va shu zulm qilmoqni sizlarga ham 
birlaringizga zulm qilmangizlar” [2,142-b, 490-hadis.] degan 

---